ارزيابي پتانسيل توليد گندم در برخي از دشت‌هاي كشور

در راستاي توسعه كشاورزي پايدار و حفظ منابع خاك، شناخت خصوصيات، تعيين پتانسيل توليد اراضي و استفاده از اراضي با توجه به خصوصيات آنها براي محصولات مهم زراعي از جمله گندم ضروري مي باشد. لذا، اين مطالعه با هدف ارزيابي نوع و شدت خصوصيات محدود كننده اراضي و بررسي رابطه بين عملكرد واقعي با پتانسيل توليد گندم در چهار منطقه انتخابي كشور با وسعتي در حدود 60 هزار هكتار و تجزيه و تحليل نتايج مطالعات تناسب اراضي و تخمين پتانسيل توليد انجام شد. نتايج نشان داد ميانگين تاثير خصوصيات ذاتي خاك بركاهش توليد گندم در مناطق انتخابي حدود 2388 كيلوگرم در هكتار (28.74%) است. تفاوت بين ميانگين پتانسيل توليد اراضي با متوسط عملكرد مزارع نيز حدود 2192 كيلوگرم در هكتار (26.37%) است كه نسبتا زياد بوده و نشان دهنده عدم مديريت صحيح و محقق نشدن عملكرد بهينه توليدي نسبت به ميزان پتانسيل توليد اراضي مي باشد. نكته قابل توجه در مناطق انتخابي اين است كه درصد محصول توليدي بهره برداران پيشرو در برخي واحدهاي خاك خيلي مناسب (S1) براي گندم آبي نسبت به پتانسيل توليد اراضي داراي اختلاف نسبتا كم ولي براي واحد هاي خاك با تناسب متوسط و كم، نسبتا زياد مي باشد. بنابراين ترويج روش هاي مديريت مناسب (كشاورزان پيشرو) در هر منطقه براي افزايش توليد و ارتقاء بهره وري مناسب خاك ضروري است. در صورت اعمال مديريت بهينه ، افزايش عملكرد در مزارع گندم آبي تا حدود 85% پتانسيل توليد اراضيقابل توليد مي باشد.