حكمت در قرآن و رد پاي تاريخي آن در تمدن اسلامي

واژه حكمت داراي سابقه‌اي قابل توجه در سنت عقلي و نقلي دين مبين اسلام بوده و از سه ويژگي مهم برخوردار است؛ يكي افاضي بودن آن است كه خداوند به هر كس بخواهد اعطا مي‌كند، دوم اينكه معرفتي وجودي است كه درون انسان را متحول ساخته و او را به سوي تحولات عميق وجودي سوق داده و منشأ خير كثير مي‌شود، سوم دانائي منتهي و منجر به عمل است كه نه‌تنها فكر و انديشه را متحول مي‌كند، بلكه زيست انساني را در حوزه عمل هم متحول مي‌سازد. حكمت از منظر مفسران اعم از تشيع و اهل سنت به حكم(درك، عقل)، نبوت، سنت، تفسير كتاب(قرآن) و... تفسير شده است اما از نظر نگارندگان بهترين مصداق آن در سنت فكري اسلامي همان فلسفه اسلامي بوده است. لذا در تفاسير شيعه و سني مي‌خوانيم مراد از «حكمت»، آگاهي بر مصالح و مفاسد اشيا و افعال و اخلاق و عقايد است، خواه آثار دنيوي باشد، خواه آثار اخروي. همچنين حكمت گاه جنبه «علمي» دارد كه از آن تعبير به «معارف عاليه» مي‌شود، گاه جنبه عملي دارد كه از آن تعبير به «اخلاق و عمل صالح» مي‌گردد.