تحليل و ارزيابي ابعاد و شاخص‌هاي فقر مسكن روستايي با استفاده از روش كوپراس (مورد مطالعه: استان‌هاي غربي كشور)

مسكن روستايي عينيتي سازمان‌يافته از فعاليت‌هاي اقتصادي و مناسبات اجتماعي است كه هرگونه دخل‌و‌تصرف در اين ساختار كالبدي، مستلزم مدنظر قرار دادن وجوه مختلف زيستي از جمله معيشت، سكونت و پايداري است. خانه‌هاي كنوني واقع در سكونتگاه‌هاي روستايي از ابعاد گوناگون، با فقر و محروميت مواجه بوده و پرداختن به مسئله فقر مسكن روستايي بدون لحاظ كردن رويكرد چند‌بُعدي ميسر نخواهد بود. در اين راستا پژوهش حاضر با در نظر گرفتن پنج معيار كمبود مسكن، تراكم خانوار در واحد مسكوني، استحكام سازه‌اي، مالكيت و مساحت زيربنا، هدفي با عنوان ارزيابي وضعيت فقر چند‌بُعدي مسكن روستايي را دنبال مي‌كند. ازاين‌رو 6 استان غربي كشور (كردستان، كرمانشاه، ايلام، همدان، لرستان و زنجان) به‌عنوان جامعه آماري انتخاب شد و با اتكا به داده‌هاي آماري و منابع رسمي از طريق شاخص‌هاي نسبت سرشمار فقر و نسبت شكاف فقر؛ درجه فقر مسكن روستايي سنجيده شد. تحقيق از نوع كاربردي و ماهيت آن توصيفي تحليلي است. به‌منظور تجزيه‌و‌تحليل داده‌ها علاوه‌بر دو شاخص ياد شده، از روش رتبه‌بندي كوپراس و روش وزن‌دهي تخصيص نقطه‌اي استفاده شده است. نتايج پژوهش نشان داد كه به‌رغم پديدار شدن فقر مسكن در مناطق روستايي استان‌هاي غربي كشور، درجه فقر از وسعت و شدت متفاوتي برخوردار است، به‌طوري‌كه به لحاظ فقر موجودي مسكن و فقر زيربنايي (مساحت)، به‌ترتيب استان‌هاي همدان و كردستان با بيشترين ميزان فقر مواجه بوده‌اند، از جنبه‌هاي فقر تراكمي، فقر سازه‌اي و فقر مالكيتي نيز به‌ترتيب استان‌هاي همدان، كردستان و كرمانشاه بيشترين ميزان فقر مسكن روستايي را داشته‌اند. همچنين نتايج رتبه‌بندي كوپراس نشان داده كه در ‌مجموع، استان‌هاي كردستان، كرمانشاه، لرستان، همدان، زنجان و ايلام به‌ترتيب بيشترين تا كمترين درجه فقر مسكن روستايي را داشته‌اند.