كليدواژه :
قرآن , آندرو ريپين , جمل , ريسمان , سم الخياط , شتر , تشبيه , قرائت , مبالغه.
چكيده فارسي :
يكي از مستشرقاني كه در حوزه علوم قرآني و تفسير داراي مقالات متعدد است، آندرو ريپين، محقق مسيحي انگليسي است كه در يكي از مقالات خود با عنوان «شتر يا ريسمان» به بررسي معناي واژه «الجمل» در آيه 40 سوره اعراف پرداخته است. وي ضمن نقل اقوال مختلف، درنهايت وجود دو قرائت مختلف «جَمَل: شتر نر» و «جُمَّل: ريسمان ضخيم» از اين واژه را مطرح نموده و قرائت دوم را ساختهوپرداخته مفسراني ميداند كه از قرن سوم به بعد، با هدف غلبه بر بحثهاي كلامي و نيز نمايش برتري قرآن بر ساير كتابهاي الهي، آن را ساخته و به ابنعباس نسبت دادهاند. ريپين ضمن اين ادعا، چندين پايه مهم اعتقادي مسلمانان نسبت به قرآن را نشانه گرفته است؛ اين امر در آثار ساير مستشرقان نيز يافت ميشود. چنين آثاري اگر به ورطه نقد درنيايند، بيترديد آثار مخربي خواهند داشت كه سست شدن پايههاي اعتقادي مسلمان، يكي از آنهاست. در اين مقاله سعي شد تا ضمن بررسي واژه «جمل» و پيشينه قرائتهاي مختلف آن، نيز بررسي آثار مفسران و لغويان متقدم، ادعاي ريپين با روش تحليلي و اوصافي و نيز با برونكرد انتقادي بررسي شود. درنتيجه، ريشه قرائات مختلف به عصر صحابه و تابعين بازگشته و آن ادعا مبني بر ساختگي بودن قرائت ابنعباس و نيز ساير تبعات آن با ارائه ادله مربوطه، باطل و رسميت قرائت مشهور جَمَل، انطباق آن با قرائت پيامبر(ص) و وجود وجه شبه اقوي براي آن ثابت شد.