ارزيابي منابع مقاله «حجة‌الوداع» در دايرة‌المعارف قرآن لايدن

آخرين حج پيامبر اكرم(ص) كه در آخرين سال عمر شريف حضرت واقع شد، حجةالبلاغ نام دارد. يكي از مباحثي كه در اين حج بدان پرداخته شد، مسئله ولايت است كه در آيه 3 سوره مائده به آن اشاره مي‌كند الْيوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتمَمْتُ عَلَيكُمْ نِعْمَتىِ وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْاسْلَامَ به عقيده اماميه و برخى اهل‌سنت، روز غدير خم و خلافت على(ع) است. با تبيين موضوع ولايت، دين به اكمال مي‌رسد. مسئله ولايت در منابع معتبر به تواتر بيان گرديده است؛ اما در مواردي از ديد مستشرقان مغفول مانده و بنا به هر دليلي بيان ‌نشده است. جستار پيش‌رو با رويكرد توصيفي ـ تحليلي و با روش انتقادي به بررسي و نقد ديدگاه يكي از مستشرقان به نام «دوين استوارت» پرداخته است. وي استاديار زبان عربي و مطالعات اسلامي، در دانشگاه استوري است. او مقاله‌اي تحت عنوان «حجةالوداع» در دايرةالمعارف لايدن نوشته است كه اخبار عزيمت پيامبر(ص) به مكه را با جزييات بيان‌ كرده است؛ اما اخبار مراجعت ايشان به مدينه و مهم‌ترين قسمت حجة‌البلاغ كه معرفي اميرمومنان علي(ع) به‌عنوان ولي و سرپرست مسلمانان هست، ذكر نكرده است. در جستار فرارو، به ‌نقد منابع مورد استفاده توسط مؤلف پرداخته شده و اينكه حتي از همين منابع نيز به‌خوبي استفاده نكرده و اطلاع كافي از منابع مورد استفاده نداشته است. بنابراين مدخل «حجةالوداع» دوين استوارت، بر اساس ادله قرآني و روايي غيرقابل‌پذيرش است.