الهيات سلبي به‌مثابۀ مكمل خداشناسي فطري و قلبي در مدرسۀ كلامي خراسان

الهيات سلبي در مقابل الهيات ايجابي مسير متفاوتي را در خداشناسي عرضه مي‌كند و منكر معرفت اثباتي از خداست. اما در مدرسۀ كلامي خراسان، الهيات سلبي نقش مكمل معرفتي ايجابي را ايفا مي‌كند كه از آن با عنوان معرفت فطري يا قلبي ياد مي‌شود. از اين‌رو هرچند اين مدرسه الهيات سلبي را قبول دارد، اما منكر معرفت اثباتي از خدا نيست. از ديدگاه اين مدرسه، انسان‌ها پيش از ورود به جهان كنوني، حامل معرفتي قلبي و اثباتي از خدا شده‌اند كه البته در دنيا نوعاً از آن غافلند و فلسفۀ ارسال پيامبران، برداشتن حجاب غفلت و تذكر به همين فطرت و نعمت فراموش شده است. اما عقل انسان نيز مي‌تواند پس از اثبات مبدأ جهان، از طريق تفسير سلبي صفات الهي، به شناختي از خدا بدون تشبيه نائل آيد و در واقع، خدايي را كه قلباً شناخته است، با عقل توضيح دهد و منظور از مكمل بودن همين است، نه اينكه الهيات سلبي چيزي بر معرفت قلبي مي‌افزايد. دليل و مبناي اصلي نفي الهيات ايجابي در اين مدرسۀ فكري، نفي تشبيه است. البته در زمينۀ تفسير چگونگي مكمل بودن الهيات سلبي، اختلاف‌نظرهايي در ميان بزرگان مدرسۀ خراسان وجود دارد كه به وجودشناسي صفات الهي و اثبات و نفي صفت برمي‌گردد. در بيان ديدگاه‌هاي مطرح در مدرسۀ خراسان، به ديدگاه آيت‌الله ميرزا مهدي اصفهاني، بنيانگذار اين مدرسه و سه شاگرد برجستۀ او يعني آيت‌الله مجتبي قزويني،آيت‌الله ملكي ميانجي و آيت‌الله مرواريد اكتفا كرده‌ايم.