نقش سياق دركشف معناي عبارت ﴿ولا تُطع مَن أغفلنا قلبه﴾ و نقد تفاسير و ترجمه‌هاي آن‎

يكي از مسائلي كه مترجمان و مفسران در فهم معاني آيات با آن روبه‌رو هستند تعدد معاني باب‌هاي ثلاثي‌ مزيد است كه تشخيص معناي مدنظر در آيه را دشوار مي‌سازد يكي از مصاديق مسأله فوق، عبارت ﴿ولا تُطِع مَن أغفَلنَا قَلبَهُ﴾ است كه مي‌توان براي فعل (اغفلنا)معاني متعددي را متصور شد، لذا هركدام از مفسران و مترجمان براساس فهم خود، معنايي را برداشت كرده‌اند كه برخي از اين معاني با مفهوم اصلي آيه منطبق نيست. ضرورت پرداختن به اين موضوع از آن‌جا ناشي مي‌شود كه برداشت معناي تعديه از عبارت فوق به شبهه جبر دامن مي‌زند، لذا جستار حاضر تلاش دارد اين عبارت را با روش توصيفي - تحليلي در تفاسير گوناگون مورد بررسي قرار دهدتا با استفاده از سياق ، معناي مراد از عبارت فوق را استخراج كرده و در نهايت ترجمه‌هاي فارسي را به بوته نقد بگذارد. براي اين منظور بيش از بيست تفسير و چهل ترجمه از قرآن‌كريم مورد بررسي قرارگرفت و در نهايت سياق آيه(لفظي و غيرلفظي) نشان داد كه از بين معاني مطرح شده ،معناي مصادفه (غافل يافتن قلب)، به مفهوم اصلي آيه نزديك‌تر است. با اين حال از بين مفسران، شريف رضي، ابن‌شهرآشوب، نيشابوري و ابن‌جني و از بين ترجمه‌‌هاي بررسي شده تنها دو ترجمه فارسي تفسير طبري و ترجمه كاظم ‌ارفع تا حدودي به اين مفهوم اشاره كرده‌اند.