تحليل مقايسه‌اي سير تطور منابع جامع علوم قرآن از قرن اول تا دوران معاصر

بررسي حاضر، حاصلِ تحليل مقايسه‌اي براي رتبه‌بندي46 منبع تأثيرگذار علوم قرآن از قرن اول تا معاصر بوده كه به ضريب‌تأثير عوامل تأثيرگذار در سير تطورات نگارش‌هاي جامع علوم قرآن هم پرداخته است. روش‌ پژوهش حاضر، كيفي بوده و از روش كدگذاري و مقوله‌بندي در فرايند تحقيق و براي تجزيه و تحليل اطلاعات از تكنيك روايت علي و مقايسه‌اي استفاده شده‌است. با بررسي منابع و مولفان، شرايط و بسترهاي موجود براي تغييرات، در نهايت حدود 75 مفهوم استخراج شد. پس از مرحله كدگذاري باز و محوري، 18 مقوله به‌عنوان شاخص سنجش گزينش شد. پس از آن در مرحله كدگذاري گزينشي،10مقوله عمده با ضريب‌تأثير بالا، سه مقوله با ضريب‌تأثير متوسط و پنج مقوله با ضريب‌تأثير كم يا بدون تأثير استخراج شدند. سه رتبه اول مقوله‌هاي تأثيرگذار بر تطورات منابع جامع علوم قرآن متعلق است به: مقوله كاركرد(84 امتياز)، تأثير شخصيت و شأن فردي نويسنده بر نگارش(79 امتياز) و محتواي كتاب(73 امتياز).رتبه اول و سوم عوامل تأثيرگذار، مربوط به هويت و اصالت متن كتاب جامع بوده و رتبه دوم مربوط به عوامل دروني نويسنده(بخش مباني) است.در نتيجه، محوري‌ترين مقوله، شاخصِ «هويت و اصالت متن كتب» جامع علوم قرآن است. اين تحقيق از طريق يك روند منظم و استقراي تحليلي؛ نظام مفهومي و شاخص‌سازي را در مورد «رتبه تأثيرگذاري منابع جامع و مهم علوم قرآن» و «عوامل موثر بر سير تطور منابع جامع علوم قرآن» براي مخاطبان تخصصي رشته علوم قرآن انجام داده‌است.رهاوردِ فهم اين مطلب مي‌تواند، تكميل سرفصل دروس دانشگاهي رشته علوم قرآن براي بررسي تأثيرگذارترين منابع جامع علوم قرآن و عوامل موثر بر سير تطورات آن باشد. همچنين اين نتايج، كمك‌كننده به فهم جريان علم(علوم قرآن) كرده و دانش و بينش كمّي و كيفي مخاطبان را نسبت به تاريخ منابع علوم قرآن تكميل مي‌كند.