فرآيند انسجام ميان استعاره‌هاي مفهومي قرآن كريم

نظم و انسجام در قرآن كريم از ديرباز مورد توجه بسياري از انديشمندان جهان اسلام بوده‌ است و تاكنون نظرياتي مانند  نظريه نظم و  نظريه وحدت موضوعي قرآن در اين راستا شكل‌گرفته است. امروزه نيز برمبناي نظريه انسجام متني، در مطالعات روش‌شناسي متن، مي‌توان عواملي كه اجزاي تشكيل‌دهنده متن را به هم مرتبط مي‌سازد و سبب انسجام و هماهنگي آن مي‌شود، بررسي كرد. براين اساس، در مقاله حاضر، ابتدا ارتباط عبارات استعاري قرآن برمبناي نظريه استعاره مفهومي، مورد بررسي قرار گرفته و تحليل شناختي استعاره‌هاي مفهومي فاصله، اندازه و حركت، سه نوع انسجام: انسجام تحت يك استعاره كلان، انسجام ميان چند جنبه از يك مفهوم منفرد و انسجام تركيبي استعاره‌ها را نشان داده‌است. سپس بر مبناي نظريه انسجام متن، مشخص شد اين استعاره‌ها به‌عنوان گره‌هاي انسجامي، بيانگر نوعي ارتباط معنايي ميان اجزاء متن هستند كه آنها را از گسستگي و ناهماهنگي در موضوع حفظ مي‌كند. همچنين هم‌پوشي موجود ميان اهداف استعاره‌ها نشان داد، چگونه زبان استعاري قرآن همه مفاهيم و انديشه‌هاي خود را در مسير هدف اصلي خويش انسجام بخشيده است. اين انسجام استعاري پيوستگي آيات را از محدوده سوره‌ها به‌كل متن تعميم مي‌دهد و اعجاز ادبي متن قرآن كريم را از زاويه‌اي جديد بيان مي‌كند.