ارزيابي اثر پراكنش مكاني علف‌هاي هرز بر عملكرد دانه عدس (.Lens culinaris L) در شرايط ديم

علف هاي هرز يكي از مهم ترين عوامل كاهش عملكرد در گياهان خانواده بقولات هستند، بنابراين آگاهي از برهمكنش علف هاي هرز و گياه زراعي و نيز شناخت الگوي نوسانات مكاني آن ها در مزرعه براي كاهش خسارت آنها بر گياهان زراعي حائز اهميت است. به منظور ارزيابي اثر علف هاي هرز بر عملكرد دانه عدس و بررسي الگوي توزيع مكاني آن ها، آزمايشي طي سال زراعي 951394 در مزرعه تحقيقاتي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه رازي اجرا شد. نمونه برداري سيستماتيك از صفات و شاخص هاي علف هاي هرز شامل تراكم، درصد تاج پوشش، ارتفاع و وزن خشك بوته و گياه عدس شامل درصد تاج پوشش و عملكرد دانه در دو مرحله قبل از گلدهي و در زمان رسيدگي فيزيولوژيكي عدس انجام شد. روابط بين علف هاي هرز و عملكرد دانه عدس با استفاده از روابط رگرسيوني و نقشه هاي مربوط به صفات علف هاي هرز و عدس نيز با استفاده از روش درون يابي كريجينگ استخراج شدند. نتايج نشان داد كه با افزايش تراكم و درصد تاج پوشش علف هاي هرز از صفر تا 10 (بوته در متر مربع و يا درصد) عمكرد عدس به ترتيب 2/6 و 7/6 گرم در متر مربع كاهش يافت. افزايش وزن خشك علف علف هاي هرز از صفر تا 10 گرم در متر مربع منجر به كاهش عملكرد عدس به مقدار 4/2 گرم در متر مربع شد. نقشه هاي توزيع مكاني نيز نشان دهنده تغييرات مكاني عملكرد دانه عدس تحت تأثير علف هاي هرز بود. نتايج اين تحقيق نشان داد كه استفاده از نقشه هاي مكاني صفات و شاخص هاي علف هاي هرز و عدس در كنار روش هاي مرسوم، روش تكميلي دقيق و مناسبي جهت درك و تفسير بهتر روابط بين آن ها است.