انتقال پذيري نشانگرهاي ريزماهواره جو براي ارزيابي روابط ژنتيكي در خويشاوندان وحشي گندم جنس‌هاي Triticum و Aegilops

ژنوميك مقايسه اي هم خطي بين ژنوم گونه هاي خويشاوند نزديك گياهي را با دقت بالايي نشان داده و امكان تبادل نشانگرها بين آن ها را فراهم مي سازد. هدف اين تحقيق ارزيابي انتقال پذيري نشانگرهاي ريزماهواره جو بين گونه هاي جنس هاي Triticum و Aegilops براي تعيين روابط ژنتيكي آن ها بود. آزمايش در سال 1395در دانشكده كشاورزي دانشگاه تبريز انجام شد. از 165 جفت آغازگر ريزماهواره جو مورد بررسي در 40 ژنوتيپ از نه گونه از جنس هاي Triticum و Aegilops، 62 جفت آغازگر (37.5 درصد) در ژنوم يكي از گونه هاي مورد مطالعه تكثير موفق داشت و 50 جفت آغازگر (30.3 درصد) الگوي نواري چند شكل ايجاد كردند. با استفاده از 50 جفت آغازگر چند شكل، 223 آلل با دامنه 2 تا 14 و ميانگين 4.46 الل به ازاي هر جايگاه تكثير شد. ميانگين اطلاعات چند شكلي و تنوع ژني به ترتيب 0.55 و 0.60 برآورد شد. ژنوتيپ هاي مورد مطالعه با استفاده الگوريتم تجزيه خوشه اي و ضريب فاصله تكاملي به چهار گروه تفكيك شدند. گونه هاي جنس هاي Triticum و Aegilops در دو گروه جداگانه قرار گرفته و در داخل هر جنس نيز گروه بندي با ساختار ژنوم آن ها تطابق داشت. در تجزيه به بردارهاي اصلي، دو بردار اصلي اول به ترتيب 24.6 و 21.8 درصد از تنوع مولكولي را توجيه كردند و توزيع ژنوتيپ ها براساس اين دو بردار با گروه بندي تجزيه خوشه اي مطابقت داشت. نتايج اين آزمايش نشان داد كه از نشانگرهاي انتقال پذير جو مي توان با موفقيت در مطالعات ژنتيكي و به نژادي در گندم و خويشاوندان آن استفاده كرد.