تحليل رقابت بين‌گونه‌اي اُرس در ذخيره‌گاه جنگلي كَنديرق به‌وسيلۀ آماره او-رينگ و تابع همبستگي نشان‌دار

ذخيره‌گاه‌هاي جنگلي الگوي كوچك‌شده ذخيره‌گاه‌هاي بيوسفر هستند كه در آنها گونه‌هاي منحصربه‌فرد و كمياب يا رو به انقراض به‌صورت طبيعي مي‌رويند. جنس اُرس از معدود سوزني‌برگان بومي ايران است كه با وجود اهميت زياد روندي رو به انهدام دارد كه اين موضوع به‌ويژه در مناطق حفاظت‌نشده بحراني‌تر است. در اين پژوهش رقابت بين‌گونه‌اي اُرس با گونه‌هاي همراه در ذخيره‌گاه جنگلي كَنديرق خلخال در استان اردبيل بررسي شد. بدين منظور يك قطعۀ جنگلي به مساحت 13.2 هكتار آماربرداري صددرصد شده و متغيرهاي قطر برابرسينه، ارتفاع كل و قطر تاج و مختصات مكاني همۀ گونه‌هاي درختي ثبت شد. سپس از آمارۀ دومتغيرۀ او رينگ و تابع همبستگي نشان‌دار براي بررسي رقابت بين‌گونه‌اي اُرس با دو گونۀ اصلي همراه يعني بَنه و كيكُم استفاده شد. نمودارهاي آمارۀ دومتغيرۀ او رينگ نشان داد كه كُنش متقابل اين سه گونه بيشتر از نوع استقلال يا در نهايت در مقياس‌هاي كوچك از نوع جاذبه است. نمودارهاي توابع تك‌متغيره و دومتغيره همبستگي نشان‌دار نيز نشان داد كه متغيرهاي قطر برابرسينه، ارتفاع كل و قطر تاج در ارتباط متقابل و دوبه‌دوي اين سه گونه عمدتاً مستقل از يكديگرند و درختان مجاور اين سه گونه از نظر متغيرهاي يادشده همبستگي مكاني معني‌داري را نشان نمي‌دهند كه همۀ اين موارد دليل بر نبود رقابت معني‌دار بين اُرس و گونه‌هاي همراه آن در اين ذخيره‌گاه است. بنابراين به‌منظور احيا و غني‌سازي در ديگر رويشگاه‌هاي اُرس با شرايط مشابه مي‌توان بَنه و كيكُم را به‌عنوان گونه‌هاي همراه وارد رويشگاه اُرس كرد.