پديد آورندگان :
ابراهيم زاده گلناز دانشگاه بوعلي سينا همدان - دانشكده كشاورزي - گروه خاكشناسي , حيدري لادن دانشگاه بوعلي سينا همدان - دانشكده كشاورزي - گروه خاكشناسي , بيات حسين دانشگاه بوعلي سينا همدان - دانشكده كشاورزي - گروه خاكشناسي
كليدواژه :
ﺗﺨﻤﯿﻦ و ﺗﺮاﮐﻢ ﻣﺤﺼﻮر , ﺗﻮاﺑﻊ اﻧﺘﻘﺎﻟﯽ , داﻣﻨﻪ رﻃﻮﺑﺘﯽ ﺑﺎ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺖ , رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎك
چكيده فارسي :
دامنه رطوبتي با كمترين محدوديت (LLWR) از خصوصيات مهم خاك و شناسهاي مناسب براي بررسي ساختمان خاك بوده كه اندازه گيري آن مشكل، وقت گير و پرهزينه است. مقاومت به تراكم خاك از جمله شاخص هاي نشاندهنده مواد آلي، بافت، ساختمان و ساير خصوصيات خاك ميباشد كه كنترلكننده تراكم و مؤلفه هاي آن وLLWR مي‌باشند. بنابراين بين LLWR و منحني تراكم همبستگي وجود دارد، كه تاكنون بررسي نشده است. اندازهگيري منحني تراكم محصور به طور نسبي سريع و ساده است، بنابراين ميتوان از پارامترهاي آن براي برآورد LLWR استفاده كرد. در اين تحقيق 24 نمونه خاك دست خورده و دست نخورده از استان آذربايجان غربي جمع آوري و منحني‌هاي نگهداري آب خاك، منحني هاي مشخصه مقاومت خاك و تراكم محصور آنها تعيين شدند. از بين مشخصه‌هاي خاك، نسبت سيلت به شن و مقادير رس، كربن آلي، ظرفيت تبادل كاتيوني، كربنات كلسيم، ميانگين وزني قطر خاكدانهها و پارامترهاي تراكم محصور براي برآوردLLWR استفاده گرديد. توانايي هريك از متغيرهاي ورودي از جمله خصوصيات تراكم محصور، در بهبود تخمين LLWRبه كمك مدلهاي رگرسيوني ارزيابي شد. استفاده از پارامترهاي تراكم محصور سبب بهبود تخمين LLWR گرديد، چرا كه بسياري از ويژگيهاي مؤثر بر تراكم محصور همان ويژگيهاي تعيين‌كنندهLLWR مي‌باشند. مقادير ضريب بهبود نسبي (RI) محاسبه شده براي توابع انتقالي خاك (PTF)ها در مكش 60 سانتيمتر براي PTF2، PTF5و PTF7 ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ 11/5، 19/7 و 28/53 درﺻﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﺸﺎن داد اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺗﺮاﮐﻢ ﻣﺤﺼﻮر و ﺳﺎﯾﺮ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺮآوردﮔﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻬﺒﻮد ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺗﺨﻤﯿﻦﻫﺎ ﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯽﺗﻮانLLWR را ﺑﺎ دﻗﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ )R2=0/54( ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي منحني تراكم تخمين زد.
چكيده لاتين :
Least limiting water range (LLWR) is one of the important characteristics of the soil and is a soil structure identifier with difficult, costly and time-consuming measurement. Resistance to soil compaction is an index of soil organic matter, texture, structure and other properties which controls, the compression and its components and LLWR. So there is a correlation between the LLWR and compression curve, which has not been investigated so far. Since, the measurement of the confined compression curve is relatively quick and simple, therefore it can be used to estimate the LLWR. In this study, 24 disturbed and undisturbed soil samples were taken from West Azarbayjan and their soil water retention curves, soil penetration resistance curves and confined compression curves were determined. The ratio of silt to sand, the clay content, organic carbon, cation exchange capacity, calcium carbonate, aggregates mean weight diameter and confined compression parameters were used to estimate LLWR. The ability of each of the input variables, including confined compression characteristics, in improving the estimation of LLWR using regression models was evaluated. Using the confined compression parameters improved the estimation of the LLWR, significantly. Because, many characteristics affecting the confined compression are the same ones determining the LLWR. Relative improvement (RI) values were calculated for pedotransfer functions (PTFs) in suction 60 cm were 11.5, 19.7 and 28.53 % for PTF2, PTF5 and PTF7, respectively which showed considerable improvements in the estimation of LLWR by using confined compression and other properties as predictors. So, LLWR can be estimated with acceptable accuracy (R2=0.54) using confined compression parameters as estimators.
