اثربخشي آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن‌ آگاهي بر علائم روان‌شناختي و درد بيماران مبتلا به تالاسمي ماژور

Effectiveness of Mindfulness-Based Stress Reduction training on psychological symptoms, pain in patients with thalassemia major

مقدمه: تالاسمي يكي از شايع­‌ترين بيماري­‌هاي مزمن و ارثي است. هدف اصلي اين پژوهش، تعيين ميزان اثربخشي آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن‌­آگاهي بر علائم روان­شناختي، درد بيماران مبتلا به تالاسمي ماژور بود. روش كار: در اين پژوهش نيمه تجربي با طرح پيش‌­آزمون_پس­‌آزمون با گروه كنترل كه در سال 1398 انجام شد، 50 فرد مبتلا به تالاسمي ماژور ساكن شهر بندرعباس به صورت هدفمند انتخاب شده و در دو گروه آزمايش و كنترل قرار گرفتند (25 نفر در هر گروه). گروه آزمايش در 8 جلسه 90 دقيقه­‌اي تحت آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهي قرار گرفتند. براي جمع­‌آوري داده­‌ها از پرسش‌نامه اضطراب و افسردگي Beck و مقياس مختصر درد در مراحل پيش‌­آزمون و پس‌­آزمون استفاده شد. تجزيه و تحليل داده­‌ها با استفاده از آزمون تحليل كوواريانس و به وسيله نرم‌­افزار SPSS-21 انجام گرفت. يافته‌­ها: نتايج نشان داد، با كنترل اثر پيش‌­آزمون، آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهي در گروه آزمايش بر كاهش اضطراب (F=32.72= ؛P<0/001)، افسردگي (F=49.02= ؛P<0/001) و درد (F=25.47= ؛P<0/001) تاثير معناداري داشته است. نتيجه­‌گيري: با توجه نتايج اين پژوهش، مي­توان آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهي را به عنوان تسهيل‌­كننده در امر يادگيري و عاملي موثر در كاهش علائم روان­شناختي و شدت درد در افراد مبتلا به تالاسمي پيشنهاد داد.

Introduction: Thalassemia is one of the most common chronic and hereditary diseases. This study’s main purpose was to determine the effectiveness of Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) training on psychological symptoms, pain in patients with thalassemia major. Methods: This quasi-experimental study with pretest-posttest design with control group was carried out in 2019. Fifty patients with thalassemia major in Bandar Abbas city were selected purposefully and assigned to experimental (n=25) and control (n=25) groups. 8-session training was performed to the experimental group in Mindfulness-Based Stress Reduction. The Beck Anxiety and Depression questionnaire, Brief Pain questionnaire was used for data collection in pretest and posttest phases. Data were analyzed by SPSS 21 software using univariate and multivariate analysis of covariance. Results: By controlling the pretest effect, there is a significant effect in the Mindfulness-Based Stress Reduction in reducing the anxiety (F=32.72) and depression (F=49.02), pain (F=25.47), (P=0.001). Conclusion: The Mindfulness-Based Stress Reduction is an effective method in reducing the psychological symptoms, as well as pain in patients with thalassemia major.