ارزيابي كيفي، كمي و اقتصادي تناسب اراضي براي گندم، جو، ذرت و آفتابگردان در بخشي از دشت خوي

Qualitative, Quantitative, and Economic Evaluation of Land Suitability for Wheat, Barley, Maize and Sunflower in part of Khoy plain

مطالعات تناسب اراضي با بررسي جنبه­هاي فيزيكي، اجتماعي و اقتصادي اراضي، استفاده بهينه و پايدار از اراضي را ممكن مي­سازد. هدف از اين مطالعه تعيين تناسب كيفي، كمي و اقتصادي بخشي از اراضي دشت خوي در استان آذربايجان­غربي براي محصولات مهم منطقه شامل گندم، جو، ذرت و آفتابگردان مي­باشد. مبناي ارزيابي كيفي، تطابق مشخصات اقليمي، توپوگرافي و ويژگي­هاي خاك منطقه با نيازهاي رويشي هر يك از محصولات با استفاده از جداول سايس در روش پارامتريك ريشه دوم بود و مبناي ارزيابي كمي، عملكرد در واحد سطح و پتانسيل توليد و تحليل اقتصادي، سود ناخالص در واحد سطح در نظر گرفته شد. نتايج ارزيابي كيفي نشان داد كه عمده واحدهاي اراضي براي گندم و جو داراي كلاس خيلي مناسب (S1) و نسبتاً مناسب (S2) بوده و براي ذرت و آفتابگردان عمده واحدهاي اراضي داراي كلاس نسبتاً مناسب (S2) و تناسب بحراني (S3) هستند و مهمترين عوامل محدوديت در منطقه شوري و قليائيت، آهك و اسيديته مي­باشند. بر اساس نتايج ارزيابي كمي، عمده واحدهاي اراضي براي گندم و جو داراي كلاس خيلي مناسب (S1) و براي ذرت و آفتابگردان داراي كلاس نسبتاً مناسب (S2) بودند. مقايسه كلاس­هاي كمي و كيفي نشان داد كه كلاس­هاي كمي تمامي محصولات مورد مطالعه در سطح برابر يا بالاتري نسبت به كلاس­هاي كيفي قرار داشته كه بيانگر سطح بالاي مديريت و شرايط اقليمي مناسب در منطقه مورد مطالعه است. همچنين نتايج ارزيابي اقتصادي نشان داد كه در همه واحدهاي اراضي آفتابگردان نسبت به ساير محصولات از سودآوري بيشتري برخوردار است.

Land suitability studies, explore the physical, social and economic aspects of land and make the sustainable and stable use of these lands possible. The purpose of this study was to determine the qualitative, quantitative, and economic appropriateness of a part of Khoy plain in West Azarbaijan for major crops including wheat, barley, maize and sunflower. The base of Qualitative assessment was adaptation of climate, topography and soil specifications of the land with plant growth requirements for each crop using Sys table with the square root of the parametric method and the base of quantitative assessment was unit yield and potential production and economic analysis of gross profit per unit area. Qualitative evaluation results showed that most of the land units were in the classes of very suitable (S1) and moderately suitable (S2) for wheat and barley but for maize and sunflower the most of land units were in moderately (S2) and critical (S3) suitable classes. The main limiting factors in the region were salinity, alkalinity, lime and pH. Based on the results of quantitative assessment the most of land units for wheat and barley were in very suitable (S1) class and for maize and sunflower were in relatively suitable (S2) class. Comparing qualitative and quantitative classes showed that quantitative classes of the all products were in equal or higher level than qualitative classes of them referring to high level Management and suitable climatic conditions in the study region. Also Economic suitability results showed that in all land units sunflower was more profitable than other products.