ارتباط وضعيت اقتصادي-اجتماعي با وضعيت سلامت و كاربرد روش تحليل مؤلفه‌هاي اصلي در آن

Relationship between Socioeconomic Status and Health Status and Application of Principal Component Analysis

مقدمه: امروزه وضعيت اقتصادي اجتماعي، يك پيشگويي‌كننده مهم ابتلا و ميرايي در افراد مي‌باشد و در سياستگذاري‌هاي سلامت و اقدامات پيشگيري و مداخله‌اي بيماري‌ها، در پژوهش‌هاي بهداشت عمومي بسيار حائز اهميت است. در اين مقاله ضمن مروري بر تاريخچه، سطوح مختلف و نحوه اندازه‌گيري وضعيت اقتصادي-اجتماعي، به كاربرد روش تحليل مؤلفه‌هاي اصلي در مطالعات مربوط به ارتباط بين وضعيت اقتصادي-اجتماعي با وضعيت سلامت پرداخته شده است. روش‌كار: در اين مطالعه مروري جهت جستجوي مقالات، از پايگاه‌هاي اطلاعاتي PubMed، Science Direct، Google scholar و هم‌چنين پايگاه‌هاي اطلاعاتي داخلي استفاده گرديده است. جستجو بر اساس واژگان كليدي، تحليل مؤلفه‌هاي اصلي (Principal component analysis)، وضعيت اقتصادي-اجتماعي (Socioeconomic status)، وضعيت سلامت (Health status) انجام پذيرفت. در نهايت 36 منبع بين سال‌هاي 2000 تا 2014 و چهار منبع مرتبط و معتبر قبل از سال 2000 كه همخواني بيش‌تري با موضوع و اهداف مطالعه داشته اند، جهت گزارش انتخاب و در قالب يك مقاله مروري ارائه شده است. يافته‌ها: مرور مطالعات و مستندات موجود بيانگر اين مطلب بود كه موضوع وضعيت اقتصادي-اجتماعي بسيار پيچيده و داراي ابعاد وسيعي است و روش استاندارد طلايي جهت اندازه‌گيري آن وجود ندارد و چون اندازه‌گيري متغيرهاي مربوط به برخي از اين ابعاد از قبيل درآمد و شغل و مصارف خانوار به سادگي امكان‌پذير يا قابل اطمينان نيست بنابراين محققين مجبورند از ساير پروكسي‌ها به عنوان جايگزين استفاده كنند. براي متراكم كردن تعداد زيادي متغير در يك يا چند پروكسي مي‌توان از روش‌هاي مختلفي بهره برد كه يكي از رايج‌ترين آن‌ها، تحليل مؤلفه‌هاي اصلي است كه براي كاهش تعداد متغيرها در يك مجموعه از داده‌ها به ابعاد كم‌تر بدون از دست رفتن اطلاعات زياد مورد استفاده قرار مي‌گيرد. نتيجه‌گيري: وضعيت اقتصادي-اجتماعي با طيف گسترده‌اي از پيامدهاي سلامت در ارتباط است و تحليل مؤلفه‌هاي اصلي، شيوه مناسبي جهت وزن دادن به متغيرهاي وضعيت اقتصادي-اجتماعي در بررسي‌هاي مربوط به وضعيت اقتصادي-اجتماعي و سلامت است.

Introduction: Nowadays, socioeconomic status (SES) is an important predictor of morbidity and mortality and also is very important for disease prevention and intervention efforts in health policy activities. In this article, while reviewing the history, different levels and techniques of measuring socioeconomic status, the application of "Principal component analysis" in studies of the relationship between socioeconomic status and health status was investigated. Methods: To search for articles in this review study, the databases PubMed, Science Direct, Google scholar and inside the country databases used. Search by key words: Principal component analysis, Socioeconomic status, Health status was conducted. Finally, the 36 references between the years of 2000 and 2014 and four relevant and valid references before 2000 which were more consistent with the subject and objectives of the study selected for report and presented in form of a review article. Results: Review of existing evidence indicates that SES is a very complex and multidimensional issue and there is no gold standard method for its measuring and because some of this measurement such as income, occupation, consumption or expenditure is not simply possible or reliable, therefore researchers use other proxies as alternate representative. To accumulate a large number of variables in one or more proxies, different methods can be used. The most common of them is principal component analysis (PCA) that is a multivariate statistical technique for reducing the number of variables in a data set without losing too much information. Conclusion: Socioeconomic status is associated with a broad range of health outcomes and Principal component analysis is a good way for weighting the SES variables in studies of SES and Health.