عنوان مقاله :
ارزيابي محيط هاي جست‌وجو در فهرست هاي پيوسته كتابخانه هاي دانشگاه هاي علوم پزشكي ايران و ارائه راه‌كارهاي لازم در طراحي آن‌ها
پديد آورندگان :
رحيمي، عليرضا دانشگاه علوم پزشكي اصفهان - دانشكده مديريت و اطلاعرساني پزشكي، , قضاوي، رقيه دانشگاه شهيد چمران اهواز، اهواز، ايران , پسنديده خو، حكيمه دانشگاه شاهد - دانشكده علوم انساني، تهران، ايران , ميرزايي، ناهيد دانشگاه شاهد - دانشكده علوم انساني، تهران، ايران
كليدواژه :
جست‌وجوي موضوعي , جست‌وجوي كليدواژهاي , جست‌وجوي كنترل‌شده , محيط جست‌وجو , فهرست عمومي پيوسته , كتابخانه هاي دانشگاهي علوم پزشكي
چكيده فارسي :
هدف: اين تحقيق با هدف ارزيابي محيطهاي جست‌وجوي فهرستهاي پيوسته كتابخانههاي دانشگاه هاي علوم پزشكي ايران در بازيابي اطلاعات و ارائه راه‌كارهاي لازم براي بهبود طراحي آن‌ها جهت انجام جست‌وجوي موضوعي با كيفيتي مطابق با نياز كاربر انجام شده است.
روش پژوهش: روش تحقيق توصيفي - پيمايشي بود كه اپكهاي كل دانشگاههاي علوم پزشكي (44 دانشگاه) را به‌صورت سرشماري و از طريق چك‌ليست محقق ساخته‌اي (بر پايه‌ي چك‌ليست لانگ) كه روايي آن توسط چند تن از كارشناسان و متخصصين حوزه كتابداري و اطلاعرساني و پايايي آن نيز با آلفاي كرونباخ 0/74 مورد تأييد واقع شد، مورد بررسي قرار گرفت. دادههاي جمع‌آوري‌شده به‌وسيله نرم‌افزار اس‌پي‌اس‌اس و از طريق آمار توصيفي (جداول فراواني، درصد فراواني، نمودار و ...) مورد تجزيه و تحليل و سپس بر اساس استانداردهاي موجود پيشنهادهايي جهت طراحي بهتر و كارآمدتر اين‌گونه فهرست ها ارائه شد.
يافته ها: بر اساس دادههاي تحقيق، بررسي امكانات و قابليتهاي اپكها نشان داد كه وضعيت اپكها از لحاظ سادگي و جذابيت، به‌كارگيري آيكونهاي گرافيكي، محدود كردن تعداد ركوردها، استفاده از فنون برجسته سازي، اطلاعات محل، موجودي و وضعيت امانت، مشخص كردن انواع فيلدهاي جست‌وجوي كليدواژهاي، جست‌وجو از طريق شماره رده و قابليت جست‌وجوي آنلاين در فهرست سرعنوانهاي موضوعي كتابخانه تقريباً در وضعيت مطلوبي قرار دارد. ولي اطلاعرساني به كاربر در مورد فهرست موضوعي كنترل‌شده و قابليت جست‌وجوي كليدواژهاي از سرعنوانهاي موضوعي كنترل‌شده به‌طور مطلوب و كارآمد در نظر گرفته نشده است.
نتيجه گيري: با توجه به يافته هاي تحقيق، دسترس‌پذيري به انواع محيطهاي جست‌وجو در حد ضعيف، هم‌چنين كمتر توجهي به محيط جست‌وجوي كنترل‌شده از لحاظ تعبيه امكانات و قابليتهاي ويژه شده است و نيز كيفيت اطلاعات ارائه‌شده در راهنماييها و پيشنهادها و دستورالعمل ها در حد مطلوب نيست.
چكيده لاتين :
Purpose: The aim of this research was to determine the weak and strong points of online public access catalogues (OPACs) in library of Iranian medical sciences universities in terms of information retrieval.
Methodology: Using descriptive survey 44 OPACs of all medical sciences universities were studied by checklist with confirmed reliability (α=0.74) and validity. Collected data were analyzed by SPSS software and descriptive statistics. Finally, some suggestions were presented.
Findings: More than 50% of the society had OPAC but it was accessible and searchable only in 20 libraries. The study of possibilities and abilities in OPACs indicated that they are in an acceptable state.
Conclusion: Access to search environments is weak. Characteristics and facilities in general search environment and keyword search environment are in good level but these facilities are not considered in controlled search environment. It is necessary for designers, planners and managers to have more attention to provide OPACs in all of libraries, employ web databases standards in the provision of accessing and presenting useful level of possibilities in all types of subject searches (particularly controlled search), and give efficient guidance and education to users in their searches.
