بررسي وضعيت مديريت پسماندهاي بيمارستاني در ايران: مطالعه موردي شهر كرمانشاه در سالهاي 95-1394

Investigation of the Hospital Waste Management in Iran: a Case Study of the Kermanshah Province During 2015-16 Years

زمينه و هدف: مديريت پسماندهاي بيمارستاني توجهات زيادي را جلب كرده زيرا مديريت نامناسب و ناكافي آن سبب خطراتي براي سلامتي انسان و همچنين محيط زيست مي شود. در اين راستا هدف از اين مطالعه بررسي مديريت پسماند‌هاي بيمارستاني شهر كرمانشاه بر اساس چك ليست بهداشت محيط بيمارستاني وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي مي باشد. روش كار: اين مطالعه (كمي- كيفي) در دو بازه زماني در دو سال متوالي از طريق تكميل چك ليست معتبر مديريت پسماند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي كه شامل تمامي مراحل مديريت پسماندهاي بيمارستاني است انجام شد. ميزان پسماند توليدي هر بيمارستان هم هفته­اي يكبار در فصل پاييز در بازه مطالعه اندازه گيري شد. يافته‌ها: نتايج اين مطالعه نشان داد كه ميانگين كل درصد مطلوبيت مديريت پسماند با استاندارد‌هاي بهداشتي در بيمارستان‌هاي كرمانشاه در سال‌هاي 1394 و 1395 به ترتيب 5/15 ± 38/70 و 8/14 ± 3/74 بود. ميانگين مطلوبيت مديريت پسماند در بيمارستان‌هاي دولتي، نظامي، خصوصي و تأمين اجتماعي در دو سال مورد مطالعه به ترتيب از 61 به 14/65 درصد، 75 به 79 درصد، 87 به 90 درصد و 5/84 به 86 درصد ارتقاء يافته است. ميانگين كل پسماند توليدي روزانه به ازاي هر تخت، 06/4 كيلوگرم به ‌دست آمد، به طوري­ كه براي بيمارستان‌هاي دولتي، نظامي، تأمين اجتماعي و خصوصي به ترتيب 69/4، 26/3، 7/2 و 62/1 كيلوگرم در روز به ازاي تخت فعال بود. نتايج نشان داد كه بين مقدار توليد پسماند بيمارستاني و تعداد تخت­هاي فعال رابطه معني‌داري (95% دامنه اطمينان) وجود دارد. نتيجه‌گيري: از نتايج حاصل از اين مطالعه، امتياز مديريت پسماند بيمارستان­هاي كرمانشاه در حدود متوسط ارزيابي مي شود. بنابراين نياز به تلاش، نظارت و كنترل بيشتري براي رسيدن به وضعيت مطلوب مديريت پسماند بيمارستاني مي­باشد.

Background & objectives: The management of healthcare wastes is receiving greater attention because of the risks to both human health and the environment caused by inadequate waste management practices. In that context, the objective of this study was to investigate the hospital solid waste management in Kermanshah city, Kermanshah province, Iran based on Ministry of Health and Medical Education checklist which is related to environmental health of hospitals. Methods: This study (qualitative-quantitative) was performed in two interval time in two consecutive years through a valid checklist of waste management process of Iranian Ministry of Health which include all steps of medical waste management. The quantity of hospital waste produced was measured during one week in autumn session during study interval. Results: The results of this study showed that the total averages of desirability in waste management compared to health standards in Kermanshah city hospitals were 70.38 ± 15.5 and 74.3 ± 14.8 in 2015 and 2016, respectively. The average desirability of waste management in governmental, military, private and social hospitals improved from 61 to 65.14, 75 to 79, 87 to 90 and 84.5 to 86%, respectively in two years of study interval. The average (weighted mean) of total hospital wastes generation rate (in Kermanshah city) was 4.06 kg/bed-day and for governmental, military, private and social hospitals were 4.69, 3.26, 2.7 and 1.62 kg/bed-day, respectively. The results indicated that there was a significant correlation (p < 0.05) between hospital active bed and medical wastes production. Conclusion: From the results of this study, the score of waste management practices in Kermanshah hospitals are evaluated as moderate. Therefore, more efforts, monitoring and control should be implied to achieve the desired state of hospital waste management