تأثير جنگل بر معيشت خانوارهاي روستايي و عشايري شهرستان كوهدشت

درآمد حاصل از جنگل سهم بزرگي از درآمد كل خانوار در بسياري از جوامع جنگل‌نشين زاگرس است. هدف اين پژوهش، بررسي وابستگي معيشتي جنگل‌نشينان به منابع جنگلي در منطقۀ هميان ضرون شهرستان كوهدشت در زاگرس مركزي است. با استفاده از فرمول كوكران حجم نمونه 215 خانوار در 30 روستاي منطقه به‌دست آمد. انتخاب نمونه‌ها در هر روستا با نمونه‌گيري تصادفي انجام گرفت. داده‌هاي اجتماعي اقتصادي با پرسشنامه، مصاحبۀ شفاهي با مردم و مشاهدۀ مستقيم در سال 1396 جمع‌آوري شدند. ابتدا تأثير درآمد حاصل از جنگل در اقتصاد خانوار برآورد شده و سپس خط فقر و شاخص‌هاي فقر و نابرابري درآمدي و رفاه اجتماعي شامل: نسبت سرشمار، شكاف فقر، فوستر، گرير و توربك، آمارتياسن، ضريب جيني و سطح رفاه اجتماعي خانوارها با و بدون در نظر گرفتن درآمد حاصل از جنگل محاسبه شد. عوامل مؤثر بر وابستگي اقتصادي خانوارها به جنگل با تحليل رگرسيون چندگانه بررسي شد. نتايج نشان داد كه خانوارهاي جنگل‌نشين 9/34 درصد از درآمد خالص ساليانۀ خود را از جنگل به‌دست مي‌آورند. با حذف درآمد جنگل، همۀ شاخص‌هاي فقر و ضريب جيني افزايش و سطح رفاه اجتماعي خانوارها كاهش يافته است. نتايج تحليل رگرسيون حاكي از آن است كه بعد خانوار و ارزش دام‌هاي خانوار با اثر مثبت و فاصله از جنگل، درآمد كشاورزي و درآمدهاي خارج از مزرعۀ خانوار با اثر منفي بر وابستگي اقتصادي خانوارها به جنگل معني‌دار شدند. با توجه به اين عوامل مي‌توان به تعادل بين بهبود معيشت خانوارهاي فقير روستايي و عشاير و بهره‌برداري پايدار از منابع جنگلي دست يافت.