تأثير پديده زوال بلوط بر ويژگي‌هاي مكانيكي ريشه درختان برودار (Quercus brantii Lindl.)

در بين اجزاي مختلف پوشش گياهي، سيستم ريشه در فرايند مسلح‌سازي خاك و جلوگيري از فرسايش نقش مهمي دارد. هدف اين پژوهش، بررسي تأثير پديده زوال بلوط بر ويژگي‌هاي مكانيكي ريشه درختان برودار (Quercus brantii Lindl). در بخشي از جنگل‌هاي ديناركوه استان ايلام بود. ابتدا با توجه به دامنه پراكنش قطري درختان منطقه، دو طبقه كم‌قطر (15 تا 35 سانتي‌متر) و قطور (35 تا 55 سانتي‌متر) تفكيك و در هر طبقه پنج درخت در سه تيمار درختان سالم، زوال متوسط و زوال شديد به‌صورت تصادفي انتخاب شدند. از هر درخت تعدادي نمونه ريشه با حفر خاك (عمق حدود 30 سانتي‌متر) در نزديكي درخت جمع‌آوري شد و سپس در آزمايشگاه، آزمايش‌هاي كششي ريشه انجام گرفت. نتايج نشان داد كه رابطه قطر ريشهنيروي كششي به‌صورت تواني مثبت و رابطه قطر ريشه مقاومت كششي به‌صورت تواني منفي بود. نتايج آناليز كوواريانس ميانگين نيروي كششي و مقاومت كششي ريشه در درختان كم‌قطر نشان داد كه نيرو و مقاومت كششي ريشه بين سه تيمار مورد مطالعه اختلاف معني‌داري نداشت، درحالي‌كه در درختان قطور، نيروي كششي و مقاومت ريشه در درختان سالم به‌طور معني‌داري بيشتر از درختان با زوال شديد بود. بر اثر زوال، نيروي كششي ريشه درختان در تيمار زوال شديد نسبت به درختان سالم 11.3 درصد در طبقه كم‌قطر و 22.7 درصد در طبقه قطور كاهش يافته بود. همچنين، مقادير يادشده در مورد مقاومت كششي حاكي از كاهش به‌ترتيب 13.4 و 19.7 درصدي بود. يافته‌هاي اين پژوهش، سبب آگاهي بهتر در مقابل خطر فرسايش خاك در قسمت‌هاي زوال‌يافته بوم‌سازگان زاگرس مي‌شود.