اثر برخي مديريت‌هاي اراضي بر ويژگي‌هاي حاصلخيزي خاك (مطالعه موردي: مراتع كهنه‌لاشك، كجور، مازندران)

تغيير غيراصولي كاربري اراضي، تأثير زيادي بر تخريب خاك و كاهش حاصل‌خيزي خاك دارد كه متأسفانه در مراتع كشور ما به‌ويژه در سال هاي اخير افزايش چشم‌گيري داشته است. در خرداد ماه 1395 هم زمان با رشد غالب گياهان با پيمايش صحرايي، پنج كاربري قرق، مرتعكاري شده با Bromus tomentellus، تحت چراي دام، تحت كاشت چاودار كوهي (Secale montanum) و ديم زار براي مطالعه انتخاب شدند. نمونه برداري در مجموع در امتداد 15 ترانسكت 50 متري و 45 قطعه نمونه (1 × 1 متر ي) به صورت تصادفي سيستماتيك انجام شد و 45 نمونه خاك از لايه 200 سانتي متري جمع آوري شد. برخي ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي خاك شامل پايداري خاكدانه، بافت خاك، جرم مخصوص ظاهري، كربن آلي، نيتروژن كل، واكنش خاك (pH) و هدايت الكتريكي (EC) اندازه گيري شدند. تجزيه و تحليل داده ها در نرم‌افزار R انجام شد و براي آناليز داده ها از مدل خطي تركيبي عمومي و مقايسه ميانگين ها از آزمون توكي استفاده شد. نتايج نشان داد كه تغيير كاربري اراضي بر درصد رس و پايداري خاكدانه معني دار نيست. اين درحالي است كه تغيير كاربري اراضي سبب افزايش هدايت الكتريكي (EC)، سيلت و جرم مخصوص ظاهري و كاهش درصد شن از 40 درصد در كاربري تحت چرا به 20.78 درصد در ديم زار و كاهش نيتروژن شده است. متوسط درصد نيتروژن در بالاترين ميزان 0.54 درصد در قرق و كمترين آن در ديم زار با مقدار 0.17 درصد مشاهده شده است. در مجموع با توجه به نتايج به دست آمده مي توان بيان كرد كه تغييركاربري اراضي مي تواند با تغيير ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي خاك موجب كاهش كيفيت و حاصل‌خيزي خاك شود.