ارائه راهبردهاي مديريتي جهت بهره‌برداري پايدار از مراتع با استفاده از روش‌هاي ارزيابي چند معياره و تحليل SWOT (مطالعه موردي: مراتع تفتان، شهرستان خاش)

پژوهش حاضر با هدف شناسايي و اولويت بندي عوامل مؤثر بر بهره‌برداري از مراتع و ارائه راهبردهاي مديريتي با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي و تحليل سوات در مراتع حاشيه تفتان در شهرستان خاش انجام شد. براي اين منظور، ابتدا عوامل مؤثر بر بهره برداري پايدار از مراتع با استفاده از روش دلفي شناسايي و با ارائه پرسشنامه به تيم متخصصين، اولويت بندي عوامل با استفاده از تحليل سلسله مراتبي انجام شد. علاوه بر شناسايي عوامل مهم در هريك از معيارهاي قوت، ضعف، فرصت و تهديد، موقعيت استراتژيك بهره‌برداري در هر مرتع از طريق تحليل سوات به دست آمد. بر اساس نتايج حاصل، خشكسالي و تغييرات اقليمي مهم‌ترين تهديدها در جهت بهره برداري پايدار از مراتع اين منطقه هستند. علاوه بر اين نتايج نشان داد كه همه مراتع مورد بررسي از نظر راهبرد مديريتي در ناحيه استراتژي هاي تهاجمي ماتريس سوات قرار مي گيرد. بر اين اساس، در مرتع ماريشان راهبرد حداكثر حداكثر (ارزش نقاط قوت 2.93 و فرصت‌ها 3.01)، مرتع كوته راهبرد حداكثر حداكثر (ارزش نقاط قوت 3.12 و فرصت‌ها 3.13) و در مرتع يوسف‌آباد نيز راهبرد حداكثر حداكثر (ارزش نقاط قوت 3.09 و فرصت‌ها 3.08) به‌عنوان راهبرد مناسب جهت بهره‌برداري پايدار از مراتع شناسايي شد. اين نتايج گوياي آن است كه با مدنظر قرار دادن پتانسيل هاي موجود در منطقه و بهره‌گيري از دانش بومي، توليد و كشت گياهان دارويي و بازاريابي براي محصولات فرعي مرتعي مي توان بر چالش‌هاي موجود در بهره‌برداري پايدار از مراتع حاشيه تفتان فائق آمد.