آموزش رشته معماري و انرژي در ايران: فرصت‌ها و چالش‌ها

رشته معماري جزو معدود رشته هايي است كه حوزه هاي بسيار گسترده اي را در بر مي گيرد. بر اين اساس، براي آموزش دانشگاهي اين رشته بايد برنامه سنجيده و جامعي تهيه شود تا بتواند به خوبي پاسخگوي نياز آن باشد. در سال هاي اخير، با پيشرفت آموزش رشته معماري و توسعه آن به مقاطع تحصيلات تكميلي، بحث آموزش حوزه هاي حمايت كننده آن مطرح و در برخي از دانشگاه ها گرايش هاي مجزايي از جمله معماري و انرژي تأسيس شده است. اگرچه آموزش اين گرايش به سبب نيازهايي بوده كه در سطح جهاني پيش آمده، اما اجرايي شدن آن در كشور ايران بدون آسيب نبوده است. در مطالعه حاضر تلاش شد تا محتواي برنامه آموزشي گرايش تحصيلات تكميلي رشته معماري و انرژي واكاوي و فرصت ها و چالش هاي آن در شرايط موجود ايران تبيين شود. اين موضوع مي تواند مسير برنامه دهي آينده اين رشته را روشن سازد. بر اين اساس، با استفاده از روش تركيبي ابتدا در منابع مستند، ماهيت و محتواي برنامه آموزشي اين رشته بررسي و مقايسه و سپس، براي فهم تجربه به دست آمده صاحبنظران در واقعيت، با اتكا بر مصاحبه هاي نيمه ساختار يافته، چالش ها و فرصت هاي موجود نقد شد. با توجه به اهداف آموزشي اوليه در تأسيس اين رشته، اين گونه استنباط مي شود كه دانش آموخته اين رشته به عنوان دستيار معمار براي تأمين اهداف بهره وري زيست محيطي و انرژي مهارت مي يابد. حال آنكه ارزيابي نظرهاي دانش آموختگان آن نشان مي دهد كه اين هدف محقق نشده است. بر طبق يافته هاي پژوهش، اين گونه به نظر مي رسد كه آموزش صحيح رشته معماري و انرژي با روش هاي خطي و تجزيه گرايانه مرسوم امكان پذير نيست. لذا، حصول اهداف اساسي اين رشته فقط زماني به طور كامل فراهم مي شود كه زمينه و ابزارهاي آموزش آن نيز تكميل شود.