ارزيابي كارايي نظام سلامت در ايران نسبت به كشورهاي عضو سازمان همكاري و توسعه اقتصادي به روش ناپارامتريك تحليل پوششي داده‌ها

زمينه و هدف: بخش سلامت از مهمترين بخش‌هاي خدماتي و يكي از شاخص‌‌هاي توسعه و رفاه اجتماعي است. هدف از اين مطالعه ارزيابي كارايي نظام سلامت ايران نسبت به كشورهاي عضو سازمان همكاري و توسعه اقتصادي مي‌باشد. روش پژوهش: در اين مطالعه از روش تحليل پوششي داده‌ها براي ارزيابي كارايي استفاد شد. تمام كشورهاي عضو سازمان همكاري و توسعه اقتصادي به همراه ايران (36 كشور) به عنوان يك واحد تصميم گيرنده در تحليل به حساب آمدند. ستاده‌ها، اميد به زندگي در زمان تولد و نرخ بقاء نوزاد و ورودي‌ها، سرانه مخارج سلامت، تعداد پزشكان و تعداد تخت‌هاي بيمارستاني در نظر گرفته شد. از نرم افزار DEA Solver براي تحليل داده‌ها استفاده شد. يافته‌ها: كاراترين كشورها در زمينه نظام سلامت، كانادا، شيلي، استوني، ايسلند، ايرلند، رژيم اشغالگر قدس، ژاپن، كره جنوبي، لتوني، لوكزامبورگ، مكزيك، اسلوني، اسپانيا، سوييس، تركيه و ايران هستند كه ناكارايي آن با استفاده از مدل خروجي محور محاسبه شد. ناكاراترين كشورها نيز شامل پرتغال، آلمان، ايالات متحده، لهستان، چك، اسلواكي و مجارستان بوده است. نتيجه گيري: نظام سلامت ايران نسبت به كشورهاي مورد مطالعه كارايي كامل داشت و نشان دهنده اين بود كه از حيث اميد به زندگي و نرخ بقاء نوزادان (2 شاخص بسيار مهم نظام سلامت) ايران به نسبت ورودي‌هاي خود يعني مخارج سلامت، نسبت پزشكان و تخت بيمارستان، نسبتاً مناسب عمل كرده است. با اين حال نظام سلامت ايران بيشتر به دليل ميزان كم ورودي (پزشك و تخت بيمارستاني) با ستاده مشابه با ديگر كشورها (اميد به زندگي و نرخ بقاء نوزادان) در اين روش كارا تشخيص داده شد. از سوي ديگر، همه گيري ويروس كرونا نشان داد نظام‌هاي سلامت كشورها بايد براي اينگونه بيماري‌ها آمادگي داشته و قابليت افزايش تخت بيمارستاني، پزشكان و ديگر ورودي‌هاي نظام سلامت را داشته باشند.