نگاهي به بايسته‌هاي اخلاقي در پژوهش از منظر آيات و روايات

A look at the ethical requirements in research from the perspective of verses and tradition

پژوهش، جستجوي منظّم، آگاهانه و سازمان يافته و يا به عبارت ديگر هر تلاش فكري و علمي است كه براي شناسايي مسائل و موضوعات پيرامون و يا ارائه و اثبات نظريه­ اي يا كشف و تبيين مطلبي انجام مي­ گيرد. تحقّق يك پژوهش كارآمد مبتني بر رعايت بايسته­ هايي است كه در هر تحقيقي ضرورت دارد. اين پژوهش با شيوه ­ي نظري ـ تحليلي و مبتني بر مروركتابخانه ­اي است و با هدف مشخص شدن بايسته­ هاي اخلاقي در امر پژوهش با بهره­ گيري از آيات و روايات و منابع علمي انجام شده است. منابع اسلامي در قالب آيات و روايات به نكات مهمي در خصوص اخلاق توليد علم پرداخته است؛ بررسي منابع فوق حكايت از آن دارد كه بايسته­ هاي اخلاقي در پژوهش به سه دسته بايسته هاي پيشيني، پسيني و حين پژوهش تقسيم مي­ شوند كه پژوهشگران مي­ توانند با آگاهي و رعايت اين اصول اخلاق علمي، اثربخشي هرچه بيشتر نتايج پژوهش ­هاي خود را شاهد باشند.

Research is the systematic, conscious, and organized search, or in other words, any intellectual and scientific endeavor that is carried out to identify issues or issues, or to present and prove a theory, or to discover and explain something. Achieving an effective research is based on the requirements that are necessary in any research. This research is a theoretical-analytical method based on library review and has been done with the aim of determining the ethical requirements in the research by using verses, tradition and scientific sources. Islamic sources in the form of verses and hadiths have addressed important points regarding the ethics of science production; the study of the above sources indicates that moral values in research are divided into three categories: antecedent, posterior and during research that researchers can know. an‎d observing these principles of scientific ethics, they should witness the effectiveness of their research results as much as possible.