تاثير سطوح مختلف تنش خشكي و ميكوريزا بر عملكرد ارقام گلرنگ

اهداف: گلرنگ به دليل داشتن كيفيــت بــالاي روغــن دانــه و وجــود بــيش از ٩٠ درصــد اسيدهاي چرب غيراشباع به عنوان گياه روغني با ارزشي مطرح مي باشد. تنش خشكي، مهمترين عامل محدود كننده عملكرد گياهان زراعي در بسياري از نقاط جهان از جمله ايران مي باشد. همزيستي با قارچ هاي ميكوريزا سبب افزايش رشد، بهبود عملكرد و بالا رفتن مقاومت گياهان در برابر انواع تنش هاي محيطي از جمله خشكي مي شود. اين تحقيق با هدف بررسي تأثير همزيستي با ميكوريزا بر ميزان تحمل ارقام گلرنگ بهاره در سطوح مختلف تنش خشكي از طريق اندازه گيري برخي صفات كمي و كيفي انجام گرفت.   مواد و روش ها: اين آزمايش به صورت فاكتوريلاسپليت پلات، در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي، در مزرعه تحقيقاتي هنرستان كشاورزي اروميه در سال 1394 با 3 تكرار اجرا گرديد. فاكتور اصلي سه سطح آبياري شامل آبياري مطلوب، تنش ملايم و تنش شديد خشكي و ميكوريزا بصورت عدم تلقيح (شاهد) و تلقيح با ميكوريزا گونه Glomusmosseae و فاكتور فرعي شامل پنج رقم گلرنگ بهاره پديده، گل مهر، گلدشت، صفحه و مكزيك بود.   يافته ها: نتايج تجزيه واريانس نشان داد تنش خشكي شديد در مقايسه با آبياري مطلوب، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، تعداد طبق در بوته، عملكرد دانه، عملكرد روغن و عملكرد پروتئين را به ترتيب به ميزان 29، 30، 33، 58، 62 و 63 درصد كاهش داد. تلقيح با قارچ ميكوريزا در مقايسه با عدم تلقيح عملكرد دانه، شاخص كلروفيل، عملكرد پروتئين، وزن هزار دانه و عملكرد بيولوژيك را به ترتيب به ميزان 14، 13، 14، 5 و 39 درصد افزايش داد.   نتيجه گيري: يكي از روش هاي به زراعي جهت بهبود عملكرد كمي و كيفي ارقام مختلف گلرنگ بويژه تحت شرايط تنش خشكي، تلقيح با قارچ هاي ميكوريزا پيشنهاد مي گردد همچنين در هر سه شرايط مختلف آبياري، در بين ارقام مورد بررسي رقم پديده از نظر عملكرد برتر از ساير ارقام بود و اين رقم براي كشت در اين منطقه مناسب به نظر مي رسد.