بررسي و باستان‌سنجي ظروف شيشه‌اي سده‌هاي3 و4 ه. ق با استفاده از روش ميكروپيكسي مطالعه موردي: مجموعه دوران اسلامي موزه ملي ايران

باستان سنجي و آناليز عنصري شيشه‌هاي باستاني در تعيين نوع شيشه ، فن‌آوري و مواد سازنده و همچنين زمان ساخت آن، كاربرد دارد. در مقاله فوق، نتايج آناليز عنصري تعدادي از شيشه هاي سده هاي 3 و 4 ه. ق كه در مخزن موزه ملي ايران نگهداري مي شود؛ ارائه ‌شده است. اين نمونه ها با نگاهي به پراكندگي جغرافيايي انتخاب شده تا بتوان ميزان تغييرات ايجاد شده در تركيبات شيشه را به‌صورت محلي در اين بازه زماني تحليل كرد. نمونه هاي آناليز شده ظروف شيشه اي در اشكال متنوع با رنگ‌هاي سبز، آبي و زرد حاصل از كاوش هاي باستان شناسي است. آناليز عنصري آن ها به روش ميكروپيكسي انجام‌ و عناصر اصلي و كم مقدار تشكيل‌دهنده نمونه ها اندازه‌گيري شده است. سنجش و تحليل شيشه گري اين دوره علاوه بر نمونه هاي مذكور با نمونه هاي ايراني موزه كرنيگ كه توسط رابرت بريل مورد مطالعه قرارگرفته و همچنين با شيشه هاي هم عصر خود همچون فسطاط در مصر و قصر الحير در سوريه مقايسه شده است. نتايج نشان مي دهد، نوع شيشه‌هاي به‌دست‌آمده در تمام مناطق ياد شده، از نوع سيليكا ـ سودا ـ آهكي است. ميزان اكسيدهاي منيزيم و پتاسيم تمام اين نمونه ها، به غير از نمونه شماره 10و 17 بيشتر از 2.5 درصد است، لذا منبع تأمين اكسيد سديم، خاكستر حاصل از گياهان بوده است. نمونه شماره 10 كه از هفتوان تپه به دست آمده از نوع ناتروني بوده كه بيشتر از مناطق مديترانه شرقي به دست آمده است. شيشه گران اين دوره از اكسيدهاي فلزي مانند اكسيد منگنز، آهن، مس و كبالت، به عنوان عامل رنگ‌زا يا بي‌رنگ‌كننده استفاده‌ كرده اند.