تعيّن و تواتر قرائت حفص در عصر پيامبر تا كنون

«قرآن» سخن و كلام خداوند يكتا و «قرائات» بازتاب خوانش‏هاي مختلف مردم از متن واحد قرآن است. «اختلاف قرائات» همزمان با آموزش و ترويج و تثبيت متن واحد قرآن در عهد نبوي و تحت اشراف پيامبر اكرم (ص) به منصّۀ ظهور رسيد و پابه‏پاي گسترش قرآن، تا اوائل سدۀ چهارم هجري پيوسته توسعه يافت تا اينكه با تدوين هفت قرائت شاخص و منضبط در السبعۀ ابن مجاهد تقريباً متوقّف گرديد. اين جستار با توصيف و تحليل داده‏هاي تاريخي كوشيده است تا نشان دهد كه قرآن از قرائات متمايز بوده و با وجود شكل‏گيري اختلاف قرائات در عهد نبوي، متن صوتي كلام‌اللّه يكسان و يكدست به نسل بعدي منتقل و تعليم شد كه در سدۀ يكم هجري از آن به «قرائت ناس» و «قرائت عامّه» ياد مي‏شده است. با شهرت يافتن هفت قرائت منتسب به قاريان هفت‏گانه كه حدود 98 درصد كلمات قرآن در قرائاتِ آنان يكسان قرائت شده‏‏اند، معلوم گرديد كه فقط قرائت عاصم به روايت حفص از هرگونه اجتهاد در قرائت، پيراسته و منطبق با قرائت ناس و عامّۀ مردم و متواتر از رسول خدا است كه تاكنون تقريباً در همه جاي جهان اسلام رواج و گسترش همگاني دارد.