بررسي نقش تعديل گر تعصب مذهبي در قصد رفتار اخلاقي مصرف كنندگان؛ موردپژوهي: مصرف كنندگان مواد غذايي در شهر اصفهان

Investigating the Moderating Role of Religiosity in Consumers’ Ethical Behavior: A Case Study of Food Consumers in Isfahan

اخلاق در آموزه‌هاي ديني جايگاه رفيعي دارد و امروزه شاهد توجه به اخلاق در رفتارهاي مصرف‌كننده هستيم. پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش تعديل‌گر تعصب مذهبي بر قصد رفتار اخلاقي مصرف‌كنندگان، به انجام رسيده است. روش كار اين پژوهش از لحاظ هدف كاربردي و از نظر روش در زمره تحقيقات توصيفي-پيمايشي قرار دارد. جامعه آماري تمامي مصرف‌كنندگان مواد غذايي شهر اصفهان در پاييز و زمستان سال 1395 بودند. با توجه به حجم جامعه نامحدود، از فرمول نمونه‌گيري كوكران استفاده شد؛ بنابراين، حجم نمونه آماري با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي ساده و در نظر گرفتن سطح خطاي 0/07، 196 نفر در نظر گرفته شد. ابزار گردآوري اطلاعات در اين پژوهش، پرسش‌نامه استاندارد بود كه پايايي آن با استفاده از ضريب آلفاي كرونباخ برابر 0/852 محاسبه و تاييد شد. براي تجزيه ‌و تحليل داده‌هاي جمع‌آوري‌شده از روش مدل‌سازي معادلات ساختاري استفاده شد. در اين پژوهش همه موارد اخلاقي رعايت شده است و مولفان مقاله هيچ‌گونه تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها نتايج پژوهش حاكي از اين است كه نگرش؛ هنجارهاي ذهني، اخلاقي و توصيفي و همچنين كنترل رفتاري ادراك‌شده بر قصد رفتار اخلاقي تاثير معني‌داري داشت و در نهايت نيز نقش تعديل‌گر تعصب مذهبي تاييد شد. نتيجه‌گيري بر اساس يافته ‌ها مي ‌توان گفت با وجود اينكه جامعه ايران جامعه‌اي مذهبي است؛ مصرف كنندگان، فارغ از هرگونه گرايش و تعصب مذهبي، به رفتار اخلاقي گرايش دارند و اين مسيله بيشتر ريشه در هنجارهاي حاكم بر فرد دارد. در اين زمينه، بررسي و فهم هنجارهاي حاكم در تغيير الگوي رفتار اخلاقي مصرف‌كنندگان اهميت بسياري دارد.

Ethics have a high positions in religious teachings, and today they are considered in consumer behavior. The present study was an attempt to investigate the role moderating of religiosity in consumers’ ethical behavior. Methods: This research is applied in terms of purpose and descriptive survey-based in terms of method. The statistical population of the study included all food consumers in Isfahan in autumn and winter in 2016. Participants the Cochran’s sampling formula was used considering the unlimited number of participants. 196 participants were accordingly selected by random sampling method and taking into account 0.07 error level. The instrument used for collecting data was a standard questionnaire. The reliability of questionnaire was analyzed using Cronbach’s alpha, which was found to be 0.852 and confirmed. In this study, all ethical considerations have been observed and no conflict of interest was reported by the authors. Results: The results indicated that attitude, subjective norms, ethical norms, descriptive norms and perceived behavioral control have a significant effect on ethical behavior intention, and ultimately, the moderating role of religious bias was approved. Conclusion: Despite the fact that Iranian society is a religious community, consumers, regardless of any tendency and religious prejudice, tend to behave ethically, and this is more rooted in the norms governing the individuals. In this regard, it is important to examine the norms affecting the patterns of consumer ethical behavior.