عناصر متغير حقوق اساسي جمهوري اسلامي ايران از منظر فقه و حقوق

Variable Elements of the Basic Rights of the I.RI. in Terms of Jurisprudence and Law

حقوق اساسي جمهوري اسلامي ايران با الگوگيري از آموزهاي فقه و حقوق اسلامي، برخي عناصر را ثابت و برخي ديگر را متغير قرار داده است. عناصر ثابت مبتني بر نيازها يا شرايط ثابت و عناصر متغير مبتني بر نياز‌ها يا شرايط متغير است. شناسايي و تفكيك عناصر متغير از عناصر ثابت حقوق اساسي، از اين نظر اهميت دارد كه مشخص مي‌كند حقوق اساسي مبتني بر انديشة اسلامي، مي‌تواند پاسخ‌گوي نيازهاي متغير و تنظيم كنندة روابط پيچيدة سياسي و اجتماعي عصر حاضر باشد يا نمي تواند. نوشتار حاضر در‌صدد پاسخ به همين مسئله مهم سامان يافته است. بر اساس ملاك منطقي و عقلي، پنج عنصر متغير شناسايي شده‌اند كه سه عنصر (آن احكام حكومتي، شيوة اجرايي حكومت و قوانين شكلي و صوري) مربوط به امور داخلي، و دو عنصر ديگر (سياست خارجي دولت اسلامي، قراردادها و معاهدات بين‌المللي) مربوط به امور خارجي و بين‌الملل است. شناسايي و تحليل اين عناصر از منظر فقهي و حقوقي، شرح و تفسيري است بر اصل 177 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران كه در آن، برخي عناصر ثابت نظام سياسي ج . ا. ا. به‌اجمال ذكر شده، اما به عناصر متغير در نظام سياسي ج .ا .ا. هيچ اشاره‌اي نشده است. اين در حالي است كه عناصر متغير حقوق اساسي بيانگر كارآمدي و كارايي نظام سياسي است كه با اوضاع و احوال متغير جامعه قابل انطباق بوده و با پيشرفت علوم و تجارب بشري مي‌توان براي آنها مؤلفه‌هاي جديد و كارآمدي پيشنهاد كرد كه هزينه كمتر و كارايي بيشتري داشته باشد.

The basic rights of the Islamic Republic of Iran, by templating from the teachings of jurisprudence and the Islamic law, has considered some elements to be fixed, and others to be variable. Fixed elements are based on fixed needs and variable elements are based on variable needs. The identification and separation of these two types of elements can meet the variable needs, and regulate of the complex political and social relations of the present age. Based on the logical and rational criterion, five variables are identified, three of which are related to the governmental rules, the executive mode of government and formal rules of internal affairs, and the other two elements are related to foreign and international affairs. Identifying and analyzing these elements from a jurisprudential and legal point of view is an explanation and interpretation of the Article 177 of the Constitution of the I.R.I, in which some of the fixed elements of the political system of I.R.I are noted, but there are no references to the changing elements in the political system of the I.R.I., while the variable elements of the basic rights represent the efficiency and effectiveness of the political system, which is adaptable to the changing circumstances of society, and with the advancement of science and human experience, it is possible to offer them new and effective components to have lower cost and to be more efficient.