تجويز ومصرف منطقي دارو: مروري براستراتژي هاي 12گانه سازمان جهاني بهداشت

Rational Use and Prescription of Drugs: A Review on WHO's 12 Strategies

مقدمه طي 10 سالگذشته شاهد رشد چشمگير بودجه دارويي كشور از 500 ميليون دلار به ركورد 3ميليارد دلار بوده ايم كه مهم ترين دليل آنرا مي توان تجويز ومصرف غيرمنطقي داروها دانست. مشكلي كه علاوه بر تحميل هزينه هاي هنگفت بر مردم و دولت و اتلافمنابع، منجر به كاهش كيفيت ارايه خدمات پزشكينيز مي گردد.در مقايسه با حجم عظيم منابع صرف شده، انجام بسياري از مداخلات كنترل تجويز ومصرف منطقي داروبه خصوص در كشورهاي جهان سوم ضروري به نظر مي رسد. مطالعه حاضربا هدف ارايه چارچوبي ازمهم ترين دلايل تجويز ومصرف غيرمنطقي دارو براساس استراتژي هاي 12گانه سازمان جهاني بهداشت انجام گرديد. روش كار مطالعه حاضر به صورت مروري نقلي در نيمهاولسال 1394، با مراجعه به سايت هاي،PubMed ،IranDoc ،SID Magiranو با استفاده از كليدواژه هاي استراتژي هاي WHO،مصرف منطقي دارو،تجويزمنطقي كه معادل هاي لاتينيآنprescribing وWHO strategies rational وrational Usageانجام گرفت. در مجموع70 مطالعه استخراج شد كه پس از بررسي مقالات در مرحله اول باحذف يافته هاي نامرتبط، 43 مقاله هم راستا با تحقيق استخراج گرديد وبه تحليل آن ها پرداخته شد. يافته ها براساس اين مطالعه، استراتژي هاي 12گانه سازمان جهاني بهداشت در چهاربعد آموزشي،مديريتي،نظارتي و مالي طبقه بندي شدند. يافته هاي اين پژوهش حاكي از آن است كه بيشترين مطالعات در اين خصوص به استراتژي هاي آموزشي و مديريتي پرداخته اند و استراتژي هاي نظارتي و مالي كمتر مورد توجه قرارگرفته اند؛ به گونه اي كه بيشترين دلايل شناسايي شده در خصوص تجويز ومصرف غير منطقي دارو، به دو استراتژي آموزشي و مديريتي برمي گردد. نتيجه گيري نتايج اين پژوهش، چارچوبي را براي بررسي و مقايسه همزمان استراتژي هاي سازمان جهاني بهداشت در كشورهاي مختلف ارايه مي دهد. بهره گيري از اين چارچوب باعث شناسايي بهتر ابعاد مختلف استراتژي هاي تجويز و مصرف منطقي دارو شده و با توجه به حساسيت واهميت اين موضوع در كشور ما، مي تواند نقاط ضعف اجرايي هريك را مشخص كندو سياست گذاران را براي رفع اين كاستي ها ياري دهد.

Introduction: During the past 10 years, drug budget have grown enormously from 500 million Dollars to 3 billion Dollars in Iran. Irrational drug prescription can cause additional costs on people/government and can waste the resources. Designing and implementing appropriate interventions to control drug prescription and usage can be effective in controlling the issue. This study was carried out to present a framework for the most important reasons of the WHO's 12 strategies about irrational use and drug prescription. Methods: In this review article, we have searched the Google, Google scholar, SID, Magiran, Irandoc, and the PubMed with the following keywords: WHO's Strategies, rational prescribing, rational drug use, and rational use of medicine. A total of 70 related articles published in the two last decades were retrieved. After excluding the unrelated articles, data of 43 articles were extracted and analyzed. Results: According to this study, WHO's 12 strategies were classified in four educational, managerial, regulatory, and financial dimensions. Most studies had been focused on the educational and managerial strategies that seemed to be the most important reasons of irrational drug prescription. Conclusion: The results of this study provided information on the WHO's strategies in different countries. The results can be used by the policymakers to consider different dimensions of rational use and prescription of drugs in planning appropriate programs.