تحليل گفتمان انتقادي داستان «ماهي سياه كوچولو» صمد بهرنگي

Critical Discourse Analysis of Samad Behrangi’s “Mahi Siah Kouchoulou”Tale

«صمد بهرنگي»، منتقد نظام تعليم و تربيت و ادبيات كودكان پيش از خود است و با بهره گيري از قابليت هاي ادبيات كودكان سعي دارد تا از آن براي نيل به اهداف ايديولوژيك خود استفاده كند. اين پژوهش تلاش مي كند تا نشان دهد كه چگونه ادبيات داستاني كودكان متاثر از گفتمان هاي موجود و ساختار اجتماعي مولد اين گفتمان ها، برداشتي متفاوت از تعليم و تربيت ارايه مي كند و چگونه گفتمان ها در بازتاب مفاهيم تعليم و تربيت نقش دارند. در اين پژوهش سعي بر اين است تا با رويكرد «نورمن فركلاف»، داستان «ماهي سياه كوچولو» صمد بهرنگي بررسي، تحليل و تبيين گردد. هدف ما اين است كه با تحليل دقيق داستان «ماهي سياه كوچولو» بهرنگي نشان دهيم كه متن، معرف چه گفتمان يا گفتمان هايي است و اين متن، چه رابطه اي ميان تعليم و تربيت و ابعاد اجتماعي و سياسي برقرار مي سازد. بافت موقعيتي، فرض وجود ديدگاه ايديولوژيك بهرنگي را تقويت مي كند. از ديدگاه تحليل گفتمان انتقادي، نتيجه اين پژوهش اين است كه بهرنگي در اين داستان، چهار گفتمان رايج معاصر خود يعني استبداد، ملي، مذهبي و چپ ماركسيست را توصيف و نقد كرده است. گفتمان چهارم، گفتمان غالب و تعلق گفتماني بهرنگي است. بهرنگي در اين اثر سعي دارد تا با انتخاب واژگان خاص، شخصيت ها، مكان ها و هم آيي و جنبه هاي استعاري، گفتمان خود را بر ساير گفتمان ها برتري بخشد. مضامين تعليم و تربيت در اين داستان اغلب متاثر از گفتمان چپ و ديگر گفتمان هاي تقابل گر رايج و در رويارويي با گفتمان نظام سلطه (گفتمان استبداد) شكل گرفته است.

“Samad Behrangi” is a critic of the children's literature as well as the education system before him and tries to use the capabilities of children's literature to achieve his ideological goals.This study seeks to show how children's fiction, influenced by existing discourses and the social structure that produces these discourses, offers a different conception of education and how discourses reflect the concepts of education.This research attempts to show how children's fictional literature influenced by the existing discourses and the social structure producing these discourses, affords a different conception of education and how discourses play a role in reflecting the concepts of education. In this study, an attempt was made to review, analyze and explain the story of Behrangi’s “Mahi Siah Kouchoulou”Tale from Norman Fairclough’s approach. Our goal is to show what discourse or discourses the text is referring to by accurately analyzing the story and what relationship does this text establish between education and the social and political dimensions? Situational context reinforces the assumption of the author's ideological point of view. The result of this research, based on the analysis of critical discourse, is that Behrangi in this story has described and criticized four common contemporary discourses, namely authoritarianism, nationalism, religion and the Marxist left. The fourth discourse is Behrangi’s dominant and dependence discourse. In this work, Behrangi tries to make his discourse superior to other discourses by choosing specific words, characters, places, and metaphorical aspects.The themes of education in this story are often influenced by the left discourse and other common confrontational discourses and are formed in opposition to the discourse of the system of domination (the discourse of tyranny).