پيچيدگي ساختاري و تنوع واژگانيِ گفتار بيماران زبان‌پريشِ روان و ناروان

زبان‌پريشي به‌عنوانِ اختلالي كه مستقيماً بر تواناييِ زبانيِ فرد تأثير مي‌گذارد، به كاهشِ تعاملِ فرد با اعضاي خانواده و جامعه منجر مي‌شود. شناخت هرچه دقيق‌ترِ ويژگي‌هاي شناختي و زبانيِ اين افراد براي تدوينِ برنامۀ مناسبِ مداخله‌ايِ درماني از اهميت بسياري برخوردار است. پژوهش حاضر كه از نوعِ توصيفي-تحليلي است، با هدفِ بررسيِ پيچيدگيِ ساختاري و تنوعِ واژگانيِ گفتارِ پيوستۀ بيمارانِ زبان‌پريش انجام شده است. پيچيدگيِ ساختاري با بررسيِ چهار مشخصۀ زبانيِ كاربردِ حرفِ ربطِ هم‌پايه، ناهم‌پايه، قيد و عبارتِ اسميِ گسترده و مقايسۀ آن با افراد سالم در گروهِ كنترل بررسي شده است. پيچيدگيِ بند با بررسيِ ميانگينِ طولِ پاره‌گفتار و تنوعِ واژگاني با مقايسۀ نسبتِ نوع به نمونه در گفتارِ اين افراد با استفاده از نرم‌افزار ورداسميت (Wordsmith 6.0) صورت مي‌گيرد. آزمودني‌ها، شامل 20 بيمارِ زبان‌پريش (11 روان و 9 ناروان) و 10 فرد عادي به‌عنوان گروه كنترل هستند. آزمودني‌ها به‌روشِ نمونه‌گيريِ دردسترس و با حضور در مراكزِ درمانيِ اين بيماران صورت گرفته است. براي گردآوريِ داده از داستانِ مصورِ «قورباغه كجايي» (مِيِر، 1969) استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهند كه عملكردِ بيمارانِ زبان‌پريش، درمقايسه با گروه كنترل، در تمام مشخصه‌هاي زبانيِ مورد بررسي ضعيف‌تر بوده است. بيمارانِ زبان‌پريشِ ناروان در تمامي مقوله‌ها ضعيف‌ترين عملكرد را نسبت به دو گروهِ ديگر داشته‌اند. نتايج نشان مي‌دهند كه تفاوتِ رخدادِ حروفِ هم‌پايۀ «ولي»، «يا»، «و» و «بعد» بين گروه كنترل و زبان‌پريشِ ناروان و رخدادِ «ولي»، «يا» و «و» بين گروه كنترل و زبان‌پريشِ روان به‌لحاظِ آماري معنادار و در دو گروهِ زبان‌پريش كمتر از گروه عادي است. مقايسۀ دو گروهِ روان و ناروان حاكي از آن است كه حروفِ «و» و «بعد» معنادار و در گروه روان بيشتر است. تفاوتِ رخدادِ حروفِ ربط ناهم‌پايه «كه و وقتي‌كه» بين گروه كنترل و زبان‌پريشِ ناروان و روان معنادار و در گروه كنترل بيشتر است. بين دو گروهِ آزمودني در كاربردِ حرفِ ربطِ ناهم‌پايه، قيد و عبارتِ اسميِ گسترده تفاوتِ معناداري مشاهده نمي‌شود. ميانگينِ طولِ پاره‌گفتار در گروهِ ناروان به‌طورِ قابل‌ملاحظه‌اي كمتر از دو گروهِ ديگر است. با اين حال، روايت‌هاي اين گروه، درمقايسه با بيماران زبان‌پريشِ روان، از تنوعِ واژگانيِ بيشتري برخوردار است كه مي‌تواند ناشي از حذفِ واژه‌هاي نقشي در روايت‌هاي گروه ناروان باشد.

this article has no abstract