چندمعناييِ واژۀ «بيان» در قرآن كريم: نگرش چندمعنايي نظاممند

يكي از مناقشات اصلي در بحث‌هاي زبان‌گذر (cross-linguistic)، بحث قابليتِ ترجمه از زباني به زبان ديگر است. در اين پژوهش به بررسيِ ترجمه‌هاي صورت‌گرفته از واژۀ «بيان» ازسوي مترجمان و مفسران قرآن پرداخته شده است. نگاهي به اين ترجمه‌ها و تفاسير مؤيد چندمعناييِ واژۀ «بيان» نزد اين افراد است. هدف از انجامِ اين تحقيق، تعيينِ معناي مركزيِ واژۀ «بيان» در قرآن كريم است؛ زيرا اعتقادِ نگارندگان بر اين است كه دانستنِ معناي مركزيِ اين واژه ما را در تعيينِ ترجمه‌اي دقيق‌تر از اين واژه ياري خواهد كرد. به‌منظورِ پاسخگويي به پرسشِ پژوهش درزمينۀ معناي مركزيِ واژۀ «بيان»، تمامي مواردِ كاربردِ واژۀ «بيان» در قرآن استخراج شد و سپس واژۀ مذكور به‌عنوانِ نمونه‌اي از واژه‌هاي چندمعنا، در چارچوبِ چندمعناييِ نظام‌مندِ معرفي‌شده توسط تايلر و ايوانز در چارچوب معني‌شناسيِ شناختي مورد تحليل قرار گرفت. نتايجِ حاصل از تحليل داده‌ها مؤيد اين واقعيت است كه واژۀ «بيان» در قرآن به‌عنوانِ اصطلاحي پوششي براي اشاره به هرگونه آشكارساختنِ مافي‌الضمير به‌كار رفته است. نگارندگان معتقدند اگرچه اين آشكارساختن مي‌تواند ازطريقِ زبان نيز صورت پذيرد، اما با توجه به اين واقعيت كه انسان از طرق ديگر نيز قادر به آشكارساختنِ مافي‌الضمير است، برابردانستنِ «بيان» با زبان در ترجمۀ اين واژه (آن‌گونه كه در برخي از ترجمه‌ها و تفاسير شاهد هستيم) ترجمۀ دقيقي نيست و بهترين برابرنهاد براي اين واژه همانا پرده‌برداري از مافي‌الضمير است.

this article has no abstract