عنوان مقاله :
جابهجايي ژئوپليتيكي قدرت و امنيت در آسياي جنوبغربي
پديد آورندگان :
مصلي نژاد ، عباس دانشگاه تهران
كليدواژه :
ژئوپليتيك قدرت , امنيت منطقهاي , ناسيوناليسم جديد , موازنه منطقهاي
چكيده فارسي :
نقاط عطف تاريخي عموماً براساس تغييرات ابزاري و تحولات تكنولوژيك حاصل ميشود. تغييرات تكنولوژيك در وهله نخست زمينه دگرگونيهاي بينالمللي و در وهله دوم زمينه برخورد بازيگران با پيشينه رقابتي ناشي از مولفههاي ايدئولوژيك، تاريخي و ژئوپليتيكي بودهاند. در سالهاي پاياني دهه دوم قرن 21 نيز شاهد تحولات شگرف تكنولوژيك و ظهور انديشههاي نئوناسيوناليستي در طيف گستردهاي از كشورهاي جهان ميباشيم. مصاديق تشديد انديشههاي نئوناسيوناليستي در آمريكا با قدرت گرفتن ترامپ، در روسيه در چارچوب انديشه سياسي و جايگاه پوتين در ساختار قدرت سياسي و در اروپا ظهور انديشههاي راست افراطي چالشهاي بنياديني را براي اتحاديه اروپا به وجود آورده است. در همن چارچوب ناسيوناليسم ايراني متأثر از فرهنگ و هويت را ميتوان در واكنش فراگير گروههاي اجتماعي ايران به ترور و هدفگيري سردار سليماني مشاهده نمود. فرآيندهاي يادشده ميتواند پيشرانه تغييرات راهبردي و ژئوپليتيكي محسوب شود. شهادت سردار سليماني انعكاس منطق كنش عملياتي، تاكتيكي و راهبردي آمريكا براي تغيير در سازوكارهاي موازنه قدرت منطقهاي است. هرگونه اقدام نظامي و كنش متقابل به آن از سوي ساير بازيگران را ميتوان بخشي از واقعيتهاي نهفته رقابت ژئوپليتيكي كشورها در مناطق بحراني و امنيتي دانست. اين مقاله با روش توصيفي تحليلي و بهرهگيري از نظريه واقعگرايي ساختاري تهاجمي براي تغيير در موازنه و ژئوپليتيك قدرت در پي پاسخ به اين پرسش است كه: «ژئوپليتيك قدرت و امنيت منطقهاي در آسياي جنوبغربي بعد از ترور سردار سليماني، چه ويژگيهايي دارد و چه تغييراتي در معادله قدرت بازيگران به وجود آورده است؟» فرضيه مقاله به اين موضوع اشاره دارد كه: «ترور سردار سليماني منجر به تشديد اقدامات محدود كننده و مقابلهجويانه آمريكا عليه ايران و پيش زمينۀ ايجاد موازنه ضعف در محيط منطقهاي محسوب ميشود».