بررسي خصوصيات فيتوشيميايي و ارزش غذايي اندام‌هاي مختلف گياه كاكتوس (Opuntia stricta Haw.) (مطالعه موردي: روستاي محمدآباد شهرستان گرگان)

كاكتوس گياهي مقاوم به خشكي و واجد ارزش هاي خوراكي، دارويي و علوفه اي است. با توجه به اهميت گونه مذكور، اين مطالعه به بررسي كيفيت علوفه، تركيبات فنول تام، فلاونوئيد تام و خاصيت آنتي اكسيداني اندام هاي مختلف اين گياه شامل پد (برگ مانند)، ميوه و دانه آن مي پردازد. نمونه‌برداري از اندام هاي مختلف اين گونه به صورت تصادفي و با 5 تكرار از اطراف روستاي محمدآباد گرگان در سال 1396 انجام شد. پس از انتقال نمونه ها به آزمايشگاه، به منظور انجام آزمايشات مورد نظر، عصاره گيري با استفاده از متانول خالص انجام شد. در ادامه، فنول كل با استفاده از معرف فولين سيوكالتيو، فلاونوئيد با استفاده از روش رنگ‌سنجي و عملكرد آنتي‌اكسيداني با استفاده از روش استاندارد راديكال هاي آزاد DPPH با بهره گيري از دستگاه اسپكتوفتومتري انجام شد. همچنين شاخص هاي كيفيت علوفه (CP، DMD، ME و ADF) اندام هاي مختلف با استفاده از روش هاي سنجش كيفيت علوفه اندازه گيري شد. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از تجزيه ي واريانس يك‌طرفه و آزمون چنددامنه اي دانكن صورت گرفت. نتايج نشان داد كه ميزان فنول و فلاونوئيد تام در پد و ميوه بيشتر از دانه ها است. همچنين ميزان آنتي‌اكسيدان در دانه و ميوه بيشتر از برگ اندازه‌گيري گرديد. از طرفي ميزان پروتئين خام در دانه بيشتر از ميوه و برگ بود. با توجه به نتايج به‌دست آمده، بذر و ميوه به دليل خاصيت آنتي‌اكسيداني بالاتر و همچنين ارزش غذايي (CP، DMD و ME) بهتر نسبت به ساير اندام ها از اهميت بيشتري در استفاده هاي دارويي، تغذيه اي و علوفه اي برخوردار است. بعلاوه با توجه به مقاومت بالاي اين گونه به شرايط سخت محيطي از جمله: خشكي، كم آبي و همچنين حضور اين گونه در مناطق خشك و نيمه‌خشك كه با كمبود منابع غذايي براي استفاده ي دام مواجه است، مي توان از اين گونه به عنوان علوفه كمكي جهت تعليف دام به صورت جمع آوري، خشك و آسياب نمودن آن استفاده كرد.