تأثيركنترل‌كنندگي عصاره چند گونه گياه مرتعي بر بيماري پوسيدگي خيار گلخانه‌اي (مطالعه موردي: اشكذر- يزد)

استفاده از عصاره هاي گياهي به دليل داشتن خواص دارويي، ضد ميكروبي و آنتي اكسيداني و عدم آلودگي‌هاي زيست‌محيطي و عوارض ناشي از سموم شيميايي در كنترل عوامل ميكروبي رو به پيشرفت است. در اين پژوهش تأثير ضد قارچي عصاره‌هاي آبي و اتانولي چهار گونه گياه مرتعي به منظور كنترل بيماري مهلك پوسيدگي فيتوفتورايي خيار گلخانه‌اي، با عامل Phytophthora drechleri بررسي شد. ابتدا عصارۀ آبي و اتانولي اندام هوايي گياهان آويشن شيرازي، درمنه كوهي برداشت شده در بهار و پائيز و ريشۀ شيرين‌بيان، با حلال‌هاي آبي و اتانولي استخراج شد. تأثير عصاره‌ها بر روي شبه قارچ P. drechleri به دو روش ديسك‌گذاري كاغذي و اختلاط با محيط كشت مورد بررسي قرار گرفت. عصاره آبي درمنه پائيزه و شيرين‌بيان در روش اختلاط با محيط كشت (3000 پي پي ام) 100 درصد كنترل‌كنندگي نشان دادند. كمترين كنترل‌كنندگي (6.25 درصد) مربوط به عصاره آبي گونه گياهي آويشن و در به كارگيري غلظت 500 پي پي ام در روش اختلاط با محيط كشت مشاهده شد. بيشترين كنترل‌كنندگي بيماري (كمتر از 73 درصد) در حلال الكلي بروش اختلاط با محيط كشت مربوط به عصاره درمنه بهاره و پاييزه بود. بيشترين كنترل‌كنندگي بيماري عمدتا در عصاره‌هاي آبي مشاهده و برتري حلال آبي نسبت به حلال اتانولي مشخص شد. نتايج بيانگر مناسب بودن عصاره گونه شيرين‌بيان و درمنه برداشت شده در پاييز با حلال آبي جهت كنترل بيماري مي باشند. به‌طور كلي با توجه به نتايج، گياهان بررسي شده در اين تحقيق داراي قابليت كنترل شبه قارچ P. drechleri بوده و عصاره‌هاي با حلال آبي به‌دليل هزينه پائين تر، سازگاري با محيط‌زيست و اثرات ضد قارچي معني دار به عنوان حلال مناسب جهت عصاره‌گيري گونه‌هاي مطالعه شده توصيه مي‌شود.