بررسي تغييرات ساختاري و عملكردي پوشش گياهي دو عرصه قرق و تحت چرا در حاشيه درياچه اروميه

مطالعه تغييرات پوشش گياهي تحت شرايط چراي مداوم و حفاظت از چراي دام در مديريت آتي رويشگاه هاي مرتعي از اهميت ويژه اي برخوردار است. در اين مطالعه اثر قرق بر فاكتورهاي پوشش گياهي، تنوع و يكنواختي گونه اي در مراتع حاشيه درياچه اروميه مورد ارزيابي قرار گرفت. براي اين منظور سايت چوپانلو به عنوان محدوده قرق انتخاب و با سايت خاندام به عنوان محدوده چراي آزاد مقايسه گرديد. اطلاعات پوشش گياهي در پلات هاي دو متر مربعي و به تعداد 30 نمونه از هر منطقه به صورت تصادفي-سيستماتيك جمع آوري گرديد. براي مقايسه عوامل پوشش گياهي، تنوع و يكنواختي گونه اي در دو منطقه قرق و خارج قرق از آزمون t مستقل استفاده شد. نتايج نشان داد كه در مناطق نمونه‌برداري 21 گونه متعلق به 20 جنس و 10 تيره شناسايي شدند. عوامل پوشش گياهي (تراكم پهن برگان علفي، گندميان، بوته اي ها و كل گياهان؛ تاج پوشش پهن برگان علفي، گندميان، بوته اي ها و كل گياهان) در دو منطقه قرق و تحت چرا تفاوت معني داري با يكديگر داشتند و اعمال قرق باعث افزايش در تراكم و تاج پوشش فرم هاي رويشي موجود شده است. مقدار شاخص‌هاي غناي مارگالف و منهينيك به ترتيب در داخل قرق 4.36 و 3.29 و در خارج قرق 2.83 و 2.51 بودند و اختلاف آنها در داخل و خارج قرق معني‌دار بود. مقادير شاخص هاي تنوع گونه اي نيز در دو منطقه قرق و تحت چرا داراي اختلاف معني داري بودند و مقدار شاخص سيمپسون در داخل قرق 0.86 و در خارج قرق 0.66 بود و مقدار شاخص شانون-وينر در داخل قرق 2.31 و در خارج قرق 1.67 بود. اما مقادير شاخص هاي يكنواختي گونه اي هيل و پيلو در دو منطقه داراي اختلاف معني دار نبودند. به‌طور كلي منطقه قرق نسبت به منطقه خارج قرق داراي غنا، تنوع و يكنواختي بيشتري بود. با توجه به نتايج اين پژوهش مي توان گفت قرق در مراتع حاشيه درياچه اروميه با افزايش پوشش گياهي تاثيرات مثبتي بر تثبيت شن هاي روان و مقابله با كانون‌هاي ريزگردها و بيابان‌زايي داشته است.