تحليل سطح پايداري نظام‌‌ دامداري سنتي وابسته به مراتع روستايي در دامنه‌هاي جنوبي سهند (مطالعه موردي: شهرستان مراغه، روستاي چلان‌سفلي)

اساس دامداري در جامعه روستايي و عشايري، به شيوه سنتي و بهره‌برداري از مراتع، بناشده است. عليرغم سهم بسزاي نظام‌ دامداري سنتي وابسته به مراتع روستايي در توليد بخش اعظمي از شير و گوشت كشور؛ اين دامداري‌ها، از شرايط ناپايداري براي ادامه حيات، برخوردارند. لذا پژوهش حاضر، با هدف تحليل سطح پايداري نظام‌‌هاي دامداري سنتي وابسته به مراتع روستايي، در چلان‌‌سفلي به‌‌عنوان مراتع روستايي معرف دامنه جنوبي سهند، انجام شد. پژوهش حاضر از جمله پژوهش‌هاي كمي و ازلحاظ هدف، كاربردي است كه با استفاده از پرسشنامه ساختارمند، مصاحبه و مشاهدات مشاركتي، انجام شد. در نهايت، نتايج با استفاده از مدل بارومتر پايداري، از نظر سطوح پنج‌گانه پايداري، تحليل شدند. نتايج نشان داد كه دامداري‌‌هاي مذكور، به لحاظ پايداري در ابعاد اجتماعي و اقتصادي، با ميانگين امتياز 0.51 و 0.47، در وضعيت پايداري متوسط، قرار دارند و به لحاظ پايداري فني محيطي، با ميانگين امتياز 0.39، داراي وضعيت ناپايداري بالقوه، مي‌‌باشند. در مجموع، دامداري‌‌هاي‌‌ روستايي موردپژوهش، از نظر پايداري كل، در وضعيت ناپايداري بالقوه، قرار دارند. پائين بودن ميزان بهره‌‌وري اقتصادي، مساحت اندك مراتع روستايي درنتيجه تغيير كاربري به اراضي كشاورزي، ديم‌كاري و عدم توجه كامل به بهداشت و مديريت بيماري‌هاي دام، باعث كاهش سطح پايداري، شده است؛ بنابراين، براي افزايش سطح پايداري دامداري‌‌هاي سنتي وابسته به مراتع روستايي، افزايش دانش و آگاهي دامداران در جهت افزايش بهره‌‌وري و تغيير نظام دامداري سنتي به‌نظام دامپروري و دامداري نيمه‌‌صنعتي، از ملزومات اساسي براي تحقق اين امر، به شمار مي‌‌آيد.