راهبردهاي اجراي رويكرد پرداخت بابت خدمات اكوسيستمي (PES) در مديريت مراتع استان خراسان شمالي

پرداخت بابت خدمات اكوسيستمي (PES) به‌عنوان رويكرد اقتصادي نوين جهت كاهش تخريب‌هاي زيست‌محيطي در سرتاسر دنيا مورداستفاده قرار گرفته است اما توجه چنداني به چالش‌هاي آن در مراتع نشده است. در اين مطالعه از رويكرد تحليل عوامل استراتژيك براي شناسايي و اولويت‌بندي نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهديدهاي مؤثر در اجراي رويكرد پرداخت بابت خدمات اكوسيستمي در مراتع استان خراسان شمالي استفاده‌ شده است. اطلاعات موردنياز از طريق مصاحبه حضوري و تكميل پرسشنامه با 21 نفر از مديران و كارشناسان جمع‌آوري شد. نتايج نشان داد كه ماهيت اصلي طرح پرداخت يعني پرداخت بابت ارائه خدمات و تشويق فعاليت‌هاي بهبوددهنده شرايط مراتع با امتياز نهايي 0.25 به‌عنوان مهم‌ترين عامل قوت در اولويت اول قرار دارد. وابستگي شديد بهره‌برداران محلي به مراتع و دامداري سنتي نيز با امتياز 0.14 به‌عنوان مهم‌ترين عامل بازدارنده تشخيص داده شد. همچنين به رسميت شناختن مالكيت افراد بر مراتع و خدمات اكوسيستمي (امتياز نهايي 0.19) مهم‌ترين فرصت و تصميم‌گيري‌هاي غيرمرسوم در محدوده سامان‌هاي عرفي (امتياز نهايي 0.15) مهم‌ترين تهديد از سوي نمونه موردمطالعه ارزيابي شد. با توجه به نتايج به‌دست‌آمده مشخص شد اگرچه مشكلات متعددي پيش روي اجراي اين رويكرد وجود دارد اما PES مي‌تواند يكي از گزينه‌هاي مؤثر در جهت بهبود شرايط مراتع باشد.