مروري بر داروهاي آهن‌زدا در بيماران تالاسمي ‌وابسته به تزريق خون

زمينه و هدف: سندرم‌هاي تالاسمي‌ از شايع‌ترين كم خوني‌هاي ارثي در جهان محسوب مي‌شوند كه به علت اختلال در ساخته شدن زنجيره‌هاي هموگلوبين ايجاد مي‌شوند. در ايران، تالاسمي ‌از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است؛ زيرا كشور ما بر روي كمربند تالاسمي ‌واقع شده است. در بيماران مبتلا به فرم‌هاي شديد اين هموگلوبينوپاتي، حيات بيماران وابسته به تزريق خون‌هاي مكرر است و پيامد اين روش درماني، انباشته شدن آهن در ارگان‌هاي مختلف بدن مثل قلب، كبدو غدد درون ريز مي‌باشد؛ لذا هدف از اين مطالعه مروري بر داروهاي آهن‌زدا در بيماران تالاسمي وابسته به تزريق خون مي‌باشد. روش بررسي: براي انجام اين مطالعه مروري، مقالات از طريق جستجو در پايگاه‌هاي الكترونيكي پاب ‌مد، گوگل اسكولار، اسكوپوس و ساينس دايركت از اول ژانويه 2000 تا تاريخ اول ژانويه 2020 انتخاب شدند. زبان مقالات همگي انگليسي بوده ودر يك بازه زماني 20 ساله برگزيده شدند. در اين تجسس 148 مقاله يافت شد كه بعد از مطالعه عنوان، چكيده و متن اصلي، 124 مقاله به علت غير مرتبط بودن با موضوع داروهاي آهن‌زدا در بيماران تالاسمي و يا تكراري بودن كنار گذاشته شد. يافته ها: قديمي‌ترين دارو از اين گروه دفروكسامين مي‌باشد كه غالباً به صورت زيرجلدي و در برخي از موارد به صورت داخل وريدي تزريق مي‌شود. اولين داروي خوراكي آهن‌زدا دفريپرون و دومين داروي خوراكي داروي دفرازيروكس مي‌باشد. در سال‌هاي اخير قرص پوشش‌دار دفرازيروكس با نام تجاري نانوجيد وارد بازاردارويي ايران شده است كه ديگر نيازي به حل كردن در آب ندارد و محبوبيت ويژه‌اي را در بين بيماران تالاسمي ‌كسب كرده است. نتيجه گيري: رسوب آهن در ارگان‌هاي حياتي به دنبال ترانسفوزيون‌هاي مكرر منجر به اختلال در عملكرد آنها و در نهايت نارسايي قلبي، سيروز كبدي و آندوكرينوپاتي حادث مي‌شود. به منظور جلوگيري از تجمع آهن در اين ارگان‌ها، استفاده از داروهاي آهن‌زدا در اين بيماران ضروري مي‌باشد، به طوري كه بدون استفاده از اين داروها، بقاي بيماران تالاسمي ‌كاهش قابل ملاحظه‌اي مي‌يابد، لذا آشنايي با داروي آهن‌زدا از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.