عليّتِ شبه‌اُكازيوناليستي در فلسفهٔ دكارت

يكي از مباحث كليدي در فلسفهٔ دكارت كه امروزه نيز در ميان پژوهشگران فلسفهٔ مدرن و قرون‌وسطيٰ‌‌‌‌، از اهميت بالايي برخوردار است‌‌‌‌، رويكرد دكارت در خصوص ارتباط علت و معلولي پديده‌ها و رويدادهاي مختلف است. دكارت براي ارتباط علّي ميان نفس و بدن‌‌‌‌، رويكردي اُكازيوناليستي يا همان رويكرد مبتني بر اصالت علل موقعي، اتخاذ كرده است كه بر مبناي اين رويكرد، علتِ نهايي‌‌‌‌، خداوند است‌‌‌‌، اما پرسش اصلي جستار حاضر اين است كه آيا دكارت‌‌‌‌، همهٔ ارتباطات علت و معلولي ميان پديده‌ها‌‌‌‌ چه مادي و چه فرامادي‌‌‌‌ را اكازيوناليستي تبيين مي‌كند و آيا اساساً مي‌توان دكارت را بنيان‌گذار اصليِ اكازيوناليسم در فلسفه دانست يا اين ‌كه ريشه‌هاي عليّت‌‌‌‌ اكازيوناليستي را بايد در آثار و افكار متفكران قرون وسطيٰ جست‌وجو كرد؟ از اين‌رو‌‌‌‌، در اين جستار تلاش خواهيم كرد تا با توجه به آثار مختلف دكارت و نيز با توجه به ديدگاه‌هاي برخي متفكران قرون وسطيٰ در خصوص عليّت‌‌‌‌، نشان دهيم كه دكارت را در بهترين حالت‌‌‌‌، مي‌توان طرفدار نظريه يا رويكردي شبهِ‌اكازيوناليستي در خصوص عليّت‌‌‌‌ دانست كه بر اساس آن‌‌‌‌، چنين نيست كه علل فيزيكي و طبيعي در رويدادهاي مختلف‌‌‌‌، تأثيرگذار نباشند، بلكه به زعمِ دكارت در كنار عليّت‌‌‌‌ خداوند‌‌‌‌، مي‌توان از تأثيرگذاري علل طبيعي نيز سخن گفت.