پديد آورندگان :
رضاپور ميرصالح، ياسر دانشگاه اردكان - دانشكده علوم انساني و اجتماعي - گروه مشاوره , مكاريانپور، الهه سازمان بهزيستي استان اصفهان , اميني، راضيه دانشگاه اردكان - دانشكده علوم انساني و اجتماعي - گروه مشاوره
كليدواژه :
معلوليت , جانبازان , مقياس , روايي , پايايي
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: جانبازان و معلولين جسمي، اغلب در معرض مشكلاتي همچون تبعيضات اجتماعي، نداشتن زندگي مستقل و عدم امكان مشاركت در فعاليتهاي روزمره نسبت به بقيه افراد قرار دارند. هدف اين پژوهش ساخت و اعتباريابي مقياس معلوليت بر زندگي فردي، اجتماعي و خودپنداره جانبازان و معلولين جسمي-حركتي است.
روش‌ها: اين پژوهش در قالب يك طرح توصيفي از نوع همبستگي در سال 1397 انجام شد. به اين منظور، از بين تمامي جانبازان و معلولين ناتوان جمسي-حركتي تحت پوشش بنياد شهيد و امور ايثارگران و بهزيستي شهر اصفهان، تعداد 280 نفر به شيوه نمونهگيري در دسترس انتخاب شدند. ابزارهاي پژوهش عبارت بود از مقياس تأثير معلوليت (Disability Impact Scale)، كه بر اساس پيشينه پژوهشي و مصاحبه با جانبازان و معلولين جسمي در يك مقياس 5 درجهاي ليكرت طراحي شد، عزّت‌نفس روزنبرگ (Rosenberg Self-Esteem Scale)، خود پنداره بك (Self –Beck Concept) و آزمون احساس كهتري (Inferiority Scale). دادههاي گردآوري شده با استفاده از تحليل عاملي اكتشافي و همبستگي پيرسون با نرم‌افزار SPSS نسخه 21 تجزيه و تحليل شدند. به‌منظور تعيين پايايي نيز از روش‌هاي آزمون- بازآزمون و محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ استفاده شد.
يافته‌ها: مقياس تأثير معلوليت در جانبازان و معلولين از روايي محتوايي و صوري قابل قبولي برخوردار بود. تحليل عاملي اكتشافي نشان داد 53 گويه از تعداد گويه‌هاي اوليه طراحي شده باقي ماند و اين گويه‌ها از 14 عامل احساس حقارت، آرزوي خيالي، حمايت خانواده، اجتناب از معلوليت، انزواي اجتماعي، نااميدي، ارتباط با اطرافيان، محروميت عاطفي، پذيرش معلوليت، نگرش اطرافيان، توانمندي، پذيرش مسئوليت، احساس درماندگي، انزواي عاطفي اشباع شده است. مقياس تأثير معلوليت داراي روايي همگراي معني‌داري با نمرههاي مقياس عزّت‌نفس روزنبرگ (0/47)، خودپنداره بك (0/31) و روايي واگرا با مقياس احساس (0/57) حقارت بود. همبستگي نمرههاي آزمودنيها در دو بار اجراي آزمون به فاصله زماني يك هفته (0/83) معني دار بود و نشان از پايايي بازآزمايي خوب مقياس ميداد (0/001>p). همچنين ضريب آلفاي كرونباخ ضريب آلفاي كرونباخ نمره كلّي مقياس تأثير معلوليت 0/87 به‌دست آمد كه نشان از پايايي دروني قابل قبول اين مقياس ميداد.
نتيجه‌گيري: مقياس تأثير معلوليت در جانبازان و معلولين از پايايي و روايي مطلوبي برخوردار بوده و ميتواند به‌عنوان ابزاري مناسب، جنبههاي تأثير معلوليت بر زندگي فردي، اجتماعي و خودپنداره جانبازان را مورد بررسي قرار دهد.
چكيده لاتين :
Background and Aim: Veterans and disabled individuals are often exposed to problems such as social discrimination, lack of independent living, and inability to participate in daily activities. The purpose of the current study was to designing and validation of the Disability Impact Scale (DIS) for veterans and disabled individuals.
Methods: This is a descriptive-correlational study carried out in 2018. A total of 280 veterans and disabled individuals in Isfahan, Iran were selected by the available sampling method. Data gathered by DIS, witch designed based on literature and interview with veterans, Rosenberg Self-Esteem Scale, Beck self-concept scale, and inferiority scale. Data were analyzed by exploratory factor analysis (EFA) and Pearson’ correlation using SPSS version 21. In order to investigate the reliability, the test-retest method and Cronbachchr('39')s alpha coefficient were calculated.
Results: DIS had appropriate content and face validity. The EFA showed from initials items, 54-items were remained and saturated with 14 factors such as inferiority, fantasy, family support, avoidance, social isolation, hopelessness, relationship with others, emotional deprivation, acceptance of disability, others attitudes, empowerment, responsibility, helplessness. Also, DIS had significant convergent validity with the Rosenberg self-esteem scale (0.47) and Beck self-concept scale (0.31) and had divergent validity with the inferiority scale (-0.57) (p<0.01). One week interval test-retest reliability was significant (r=0.83, p<0.01) and the Cronbach’s alpha was 0.87 which implies an appropriate internal consistency.
Conclusion: It can be concluded that DIS has appropriate validity and reliability in veterans and disabled individuals and it can be used as an appropriate scale to investigate the impact of disability on the individual and social life and self-concept of veterans.
