اعتبارسنجي روايات فطرس

Examples of Ta’vil of Quranic Verses in Mathnavi Ma’navi

نظام اعتبارسنجي روايات را مي­ توان به دو بازه زماني پيش از مكتب حله و پس از آن تقسيم كرد. رويكرد اعتبارسنجي متأخران بيشتر بر اعتبارسنجيِ سندي (اعتبارسنجيِ راوي محور) استوار است، درحالي كه بررسي سندي در ميان قدما از تأثير چشم­ گيري برخوردار نيست. پيشنيان نظام اعتبار سنجي قرينه محور را در دستور كار داشتند كه بررسي سند، يكي از قرائن بود. در مقاله پيش رو با روش توصيفي تحليلي روايات مرتبط با ملكي به نام فطرس، با توجه به دو رويكرد اعتبار سنجي متأخران و متقدمان بررسي شده است. نتيجه اين نوشتار آن است كه در روش اعتبارسنجي قدمايي روايات فرشته ­اي به نام فطرس را پذيرفته ­اند.

in this article, after a brief introduction about Ta’vil, fourteen examples of Quranic verses that Mulana Jalaluddin Balkhi interpreted mystically in his Mathnavi are analyzed. One of these examples is “ارض الله واسعه” that Mulana interpreted it the spiritual worlds which are worlds exceeding senses where the infallibles are. o‎r for example “«قرضا حسنا» that he believed means reducing from body and adding to soul. o‎r “اقتلو انفسكم»” about Bani Israel that is meant as killing low soul. In the conclusion, Ta’vil in Mathnavi is reported briefly.