پديد آورندگان :
حاجي دوست، صديقه دانشگاه علوم پزشكي بيرجند - گروه آموزش بهداشت و ارتقاي سلامت، بيرجند، ايران , شريف زاده، غلامرضا دانشگاه علوم پزشكي بيرجند - دانشكده بهداشت - گروه اپيدميولوژي - مركز تحقيقات عوامل اجتماعي موثر بر سلامت، بيرجند، ايران , نوروزي، انسيه دانشگاه علوم پزشكي بيرجند - دانشكده بهداشت - گروه آموزش بهداشت و ارتقاي سلامت، بيرجند، ايران , معاشري، نرجس دانشگاه علوم پزشكي بيرجند - دانشكده بهداشت - گروه بهداشت عمومي، بيرجند، ايران
كليدواژه :
نگرش , مدل اعتقاد بهداشتي , آهن , آگاهي , مكمل , دانش‌آموزان
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: كم‌خوني ناشي از كمبود آهن، يك مسئله مهم بهداشتي به‌خصوص در دختران نوجوان است. هدف اين مطالعه، تعيين كاربرد سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي براي شناسايي عوامل تأثيرگذار بر مصرف مكمل آهن در دانش‌آموزان دختر پايه نهم شهر بيرجند بود.
روش تحقيق: اين مطالعه توصيفي- تحليلي از نوع مقطعي، بر روي 517 نفر از دانش‌آموزان دختر پايه نهم انجام شد. دانش‌آموزان با روش نمونه‌گيري چندمرحله‌اي تصادفي انتخاب شدند. جمع‌آوري داده‌ها از طريق پرسشنامه محقق‌ساخته كه روايي و پايايي آن تأييد شد، صورت گرفت. پرسشنامه دربرگيرنده اطلاعات دموگرافيك، سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي و سؤالات آگاهي بود. داده‌ها با آزمون‌هاي ضريب همبستگي پيرسون و مدل رگرسيون تجزيه و تحليل گرديد.
يافته‌ها: نتايج مطالعه نشان داد كه آگاهي جامعه در رابطه با مصرف مكمل آهن 10/1، 42/6 و 34/7 درصد، نگرش آنان 1/4، 52/6 و 46 و عملكرد آنها 57/8، 34/6 و 7/5 درصد بوده كه به‌ترتيب در سطوح ضعيف، متوسط و خوب قرار داشتند. پيش‌بيني‌كننده‌هاي رفتار مصرف مكمل آهن شامل: خودكارآمدي (β=0/196، p<0/001)، راهنماي عمل (β=0/330، p>0/001) و شدت درك‌شده (0/046=β=0/085 p) بودند. اين سازه‌ها در مجموع 32/4 درصد r=0/324) از تغييرات رفتار را پيش‌بيني كردند.
نتيجه‌گيري: آگاهي و نگرش دانش‌آموزان در حد متوسط است و اكثر دختران پايه نهم قرص آهن را مصرف نمي‌كنند؛ پيشنهاد مي‌شود كه با انجام مداخلات آموزشي و راهنما براي عمل، شدت درك‌شده و خودكارآمدي دانش‌آموزان تقويت گردد.
چكيده لاتين :
Background and Aim: Anemia caused by iron deficiency, an important health issue is especially in teenager girls. The purpose of this study was, to determine the application of the Health Belief Model (HBM) constructs for the identification of influential factors on iron supplementation consumption among 9 th-grade female students in Birjand.
Materials and Methods: This descriptive-analytical cross-sectional study was performed on 517 of 9th grade female students. Students were selected by the randomized multistage sampling method. Data were collected through a researcher-made questionnaire whose validity and reliability was confirmed. The questionnaire included demographic information, HBM structures, and knowledge questions. Data were analyzed by Pearson correlation coefficient and regression model.
Results: The results of the study showed that knowledge of subjects about iron supplementation consumption, was 10.1%, 42.6%, and 34.7%, their attitudes are 1.4%, 52.6%, and 46%, and also their performance was 57.8%, 34.6% and 7.5%, in poor, moderate and good levels, respectively. Iron supplementation consumption behavior predictors include: Self-efficacy (β=0.196, P<0.001), practice guidelines (β=0.330, P<0.001) and perceived severity (β=0.085, P<0.046). These construct predicted 32.4% (R=0.324) of behavioral changes overall.
Conclusion: Students' knowledge and attitude were moderate, and most 9th-grade female students do not take iron tablet, it is suggested that practice, perceived severity, and self-efficacy in students should be strengthened by conducting educational interventions.
