تاثير آموزش مبتني بر تئوري رفتار برنامه ريزي شده بر رفتارهاي پيشگيرانه از بيماري تب مالت در بين دامداران

زمينه و هدف: بيماري تب مالت يكي از شايع­ترين بيماري­هاي قابل انتقال از حيوان به انسان و يكي از مشكلات مهم بهداشتي در سطح جهان بخصوص در كشورهاي درحال توسعه است. اين مطالعه با هدف بررسي تاثير آموزش مبتني بر تئوري رفتار برنامه ريزي شده بر رفتارهاي پيشگيرانه تب مالت در بين دامداران انجام شد. روش­ ها: اين پژوهش از نوع نيمه تجربي با دو گروه مداخله و كنترل بوده است. جامعه هدف دامداران تحت پوشش مراكز خدمات جامع سلامت روستايي شهرستان زاوه بودند. 104 نفر از مشاركت كنندگان به روش نمونه گيري تصادفي چند مرحله­اي انتخاب و به طور تصادفي به دو گروه مداخله و كنترل (گروهاي مساوي 52 نفره) تقسيم شدند. جمع آوري داده ها با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته براساس سازه­ هاي تئوري رفتار برنامه ريزي شده انجام شد. روايي و پايايي ابزار پيش از انجام مطالعه تاييد گرديد. تحليل داده­ها با آزمون­ هاي كاي دو، من ويتني، دقيق فيشر و با استفاده از SPSS نسخه 24 انجام شد. نتايج: ميانگين سني در گروه مداخله 11/9±39/79و در گروه كنترل 12/16±42/85 سال بود. دو گروه از نظر متغيرهاي دموگرافيك همگن بودند. تفاوت آماري معني داري بين ميانگين نمرات تمامي سازه­هاي تئوري رفتار برنامه ريزي شده دو گروه پس از مداخله و سه ماه بعد از آن نسبت به قبل از مداخله، مشاهده شد (0/001>P). نتيجه­ گيري: يافته­ هاي اين مطالعه نشان دهنده كارآيي تئوري رفتار برنامه ريزي شده در امر پيشگيري از بيماري تب مالت مي‌باشد و بر اين اساس، از تئوري رفتار برنامه ريزي شده مي­توان به عنوان چارچوبي جهت طراحي مداخلات آموزشي به منظور پيشگيري وكنترل بيماري­هاي مشترك بين انسان و حيوان مخصوصا تب مالت استفاده كرد.

Background & Aim: Brucellosis is one of the most common animal-to-human transmissible diseases and one of the major health problems worldwide, especially in developing countries. The purpose of this study was to determine the effect of education based on Theory of Planned Behavior on preventive behaviors concerning with brucellosis in farmers. Methods: This research is a quasi-experimental study with two groups of intervention and control. The target population of the ranch was covered by Zaveh Comprehensive Rural Health Service Centers, using multistage random sampling method, 104 individuals were selected. They were randomly divided into two groups of intervention (n=52) and control (n=52). A researcher-made questionnaire based on Structured Theory of Planned Behavior was used for data collection. Its validity and reliability were confirmed before the study. Data were analyzed using Chi-square, Mann-Whitney, Fisher tests and SPSS 24. Results: Demographic variables were homogeneous in both groups. Also, the mean scores of all the constructs of the theory of planned behavior in the immediately after the intervention and three months after the intervention were significantly different between the control and intervention groups (P-value <0.001). Conclusion: The findings of this study demonstrate the effectiveness of the theory of planned behavior in prevention of brucellosis. According to the results of this study, the theory of planned behavior can be used as a framework for designing educational interventions to prevent and control joint diseases between humans and animals, especially brucellosis.