اثربخشي راهكارهاي مديريتي كاهش مصرف آب كشاورزي (مطالعه موردي: محدوده مطالعاتي مرودشت – خرامه)

Evaluation management strategies to reducing agricultural water use (Case study: Marvdasht-Kharameh study area)

بهره برداري بيرويه از منابع آب كشور به ويژه در بخش كشاورزي، ايران را با تهديد جدي روبرو كرده است. هدف اصلي در اين مطالعه بررسي اثر بخشي راهكارهاي مديريتي ممكن در سطح مزرعه، بدون نياز به تغيير سيستم آبياري و صرف هزينه مضاعف براي كاهش مصرف آب كشاورزي شامل ارتقاء راندمان آب آبياري، تغيير تاريخ كاشت و اعمال سطوح مختلف كمآبياري با توجه به نوع كشت، سطح زير كشت، شرايط واقعي مديريت آبياري (مقدار، تعداد آبياري و ...) در نواحي مختلف محدوده مطالعاتي مورد بررسي قرار گرفته است. تابع هدف مطالعه صرفه جويي در مصرف آب با پيشگيري از برداشت مازاد از منابع آب زيرزميني قرار داده شده است. تكميل و صحت سنجي اطلاعات تهيه شده (از سازمانهاي اجرايي استان فارس) با جمعآوري اطلاعات مستقيم از 158 مزرعه با پراكنش مناسب كه معرف كل منطقه باشد انجام شده است. نتايج نشان داد، بهبود راندمان آبياري براي كشت هاي غالب در دو منطقه درودزن و كربال، بهترتيب منجر به صرفه جويي در مصرف آب تخصيصي به ميزان (% 11/2) 131/5 و (% 10/83) 33/8 ميليون متر مكعب خواهد شد. نتايج حاصل از سناريوي تغيير تاريخ كاشت با استفاده از مدل شبيه سازي AquaCrop نشان داد با اين الگوي مديريتي ميتوان به ميزان(% 2/7) 31/6 و (% 2/94) 9/17 ميليون متر مكعب در مصرف آب صرفه جويي كرد. در عين حال بررسي سطوح مختلف كم آبياري نشان داد ميتوان به ميزان به ترتيب (% 7/3) 85/8 و (% 8/4) 26/2 ميليون متر مكعب در دو منطقه درودزن و كربال در مصرف آب صرفه جويي كرد

Irregular exploitation of water resources of the country, especially in the agricultural sector, has threatened Iran with serious threats. The main objective of this study is to provide of possible management strategies at farm level, without changing irrigation systems and additional costs in order to reduce agricultural water consumption such as improving irrigation water efficiency, changing the planting date and studying different levels of deficit irrigation with regarding the type of cultivation, the actual conditions of irrigation management (amount, number of irrigation, etc.) in different areas of the study area have been checked. The basics of the study are based on actual information and in the form of a case study. . The results showed that improvement of irrigation efficiency for dominant crops in two regions of Dorodzan and Korbal, leading to savings in water allocation of 131.5 (11.2%) and 33.8 (10.83%) million cubic meters, respectively. The results of the scenario of change in planting date using AquaCrop model simulation showed that with this management pattern could be saved, 31.6 (2.7%) and 9.17 (2.94%) million cubic meters in the two regions of Dorodzan and Korbal in water consumption respectively . At the same time, different levels of deficit irrigation can save 85.5(7.3%) and 26.2 (8.4%) million cubic meters in water consumption respectively.