افزايش مشاركت و صيانت از حقوق افراد زبان‌پريش در پژوهش‌هاي پزشكي با فرم رضايت‌نامه اصلاح‌شده

در اين پژوهش به بررسي استفاده از فرم‌هاي اصلاح‌شده رضايت در افزايش مشاركت در كنار توضيح فرايند پژوهش به روشي مناسب سازي‌شده براي افراد زبان‌پريش ناشي از سكته مغزي، براي آسان‌تركردن و افزايش مشاركت بيشتر و آگاهانه اين افراد و صيانت از حقوق ايشان پرداخته شده است. آزمودني‌هاي اين پژوهش 14 نفر بيمار زبان‌پريش بروكا ناشي از سكته مغزي انتخاب‌شده بر اساس شباهت اختلال زباني و با توجه به نتايج آزمون زبان‌پريشي‌ فارسي نيلي‌پور از ميان مراجعه‌كنندگان به سه مركز توان‌بخشي در تهران در خرداد 1392 هستند.‌ روش بررسي پژوهش به صورت توصيفي ـ تحليلي و همچنين ميداني است. ابتدا آزمودني‌ها به دو گروه 7 نفري با توجه به شدت اختلال زباني و امتياز كسب‌شده از طريق آزمون زبان‌پريشي فارسي تقسيم شدند. گرداوري اطلاعات از طريق پرسشنامه درباره ميزان درك آن‌ها از مطالب ارائه شده و فرايند آزمايش پس از ارائه فرم‌هاي معمول رضايت‌نامه به آزمودني‌ها جهت مشخص‌شدن هم‌سطحي آن‌ها و سپس اين هم‌سطحي با استفاده از آزمون آماري يومان ـ ويتني سنجيده و اثبات شد. سپس فرم رضايت‌نامه معمولي به 7 نفر و فرم مناسب‌سازي‌شده براي اين بيماران با استفاده از نرم‌افزار پرده‌نگار، تصاوير فونت درشت و استفاده از واژگان كليدي به جاي جمله كامل و ارائه توضيحات شفاهي به 7 نفر ديگر ارائه شد، سپس مجدداً پرسشنامه‌هاي قبلي جهت تعيين ميزان درك آزمودني‌ها از فرايند آزمايش به آن‌ها ارائه شد و بررسي معناداري تفاوت بين اين دو گروه با استفاده از آزمون آماري يو‌مان ـ ويتني انجام شد. بعد از آزمون دوم تفاوت معناداري بين ميانگين پاسخگويي به سؤالات دو گروه ديده شد و ميانگين گروه دوم از ‌60 درصد خطا‌ به 10‌% خطا ‌رسيد كه كاهش قابل توجهي را نشان داد، در حالي كه ميانگين درصد خطاي گروه اول از 60 به 50 درصد كاهش يافته بود كه چندان قابل توجه نبود. بنا بر يافته‌هاي اين پژوهش ‌مناسب‌سازي فرم‌هاي رضايت‌نامه و اطلاعات پژوهش براي افراد داراي زبان‌پريشي‌ ناشي از سكته مغزي مي‌تواند به درك بالاتر اين مطالب توسط آن‌ها و در نتيجه رعايت بيشتر حقوق آن‌ها به عنوان آزمودني بيانجامد.

Here in this article the use of modified consent forms along with describing the research procedure for aphasic patients that their disorder is caused by stroke are examined; this can improve their continent participation in research process and it can also preserve their rights as participants in these projects. in this study 14 aphasic people who had experienced stroke at least three months before the experiment were chosen then the level of their problem identified by Persian Aphasic Test in three rehabilitation clinics in Tehran in June, 2014. Then they categorized in 2 groups A and B, both groups first exposed to standard consent forms and then a questionnaire of 50 bi-choice questions checks their understanding. Here using U-Man-Whitney test shoes that there is no significant difference between them. Then the first group was exposed to a standard consent form advised by some universities in Ministry of Health and Medical Education and the second group used an adjusted form prepared by the authors with images, large fonts and key words on the screen. After the exposition the subjects were asked orally about the content of the forms. People who are exposed to adjusted forms could comprehend the process of study and their roles and rights better than those who exposed the normal forms. Statistics show that there is a significant difference between the performances of these 2 groups. Using linguistically aphasic friendly consent forms can help people with language disorders to preserve their rights and consciously participate in studies that can help to find some treatment for their incompetence.