نقش ضابطين دادگستري پليس در تأمين حفظ حقوق شهروندي در فرايند آيين دادرسي كيفري مصوب 1392

The role of the police judiciary in protecting the rights of citizens in the process of criminal procedure act approved in 2013

هدف مقاله حاضر نقش ضابطين دادگستري در تأمين حفظ حقوق شهروندي در فرايند آيين دادرسي كيفري مصوب 1392 است. در تشكيل پرونده كيفري، عوامل متعددي دخالت دارند كه از مهم‌ترين آن‌ها، ضابطين دادگستري هستند. شناخت حقوق و تكاليف اين دسته از مأمورين كه در شكل‌گيري پرونده كيفري، به‌ويژه در مراحل اوليه و تحقيقات مقدماتي، مؤثرند، در نحوه قضاوت مراجع درباره عملكرد آنان، نقش بسيار دارد. نتايجي كه از اين پژوهش به‌دست مي‌آيد بيان‌گر اين است كه برخلاف قانون قديم ديگر هر نيرويي صالح براي مقام ضابط قضايي نيست بلكه بايستي نيروهايي را ضابط قلمداد كرد كه آموزش‌هاي لازم را ديده باشند. هم‌چنين در قانون جديد تبيين حدود و اختيارات ضابطان در جرائم مشهود، اعتبار اقدامات ضابطان در اين جرائم پس از حضور مقام قضايي، تفكيك وظايف اداري از وظايف قضايي ضابطان، ضمانت اجراي عدم يادآوري حقوق متهمان يا مظنونان از جمله مواردي است كه تدوين‌كنندگان قانون آيين دادرسي كيفري به آن پرداخته‌اند. روش مطالعه اين مقاله از نوع توصيفي-تحليلي و به روش اسنادي است كه از طريق فيش‌نويسي و مطالعه كتابخانه‌اي سعي در شناخت افراد ضابط، تجزيه‌وتحليل و سير تاريخي و... است.

The present study sought to examine the role of executive officers of the Justice Department in securing civil rights of Criminal Justice Act approved in 2013. Many factors are involved in forming criminal cases and one of the most important ones is executive officers of the Justice Department. Knowledge of rights and duties of such officers, who exert a great influence on the case forming process, particularly at the initial stages of the investigation, plays a crucial role in the way authorities judge their performance. The findings of the present study suggest that contrary to the old law no longer is any personnel competent to be considered an executive officer. Rather, those personnel who have received the required training can work as executive officers. Moreover, in accordance with the new law, providing explanations for the scope of power and authority of executive officers in flagrant offences, validity and credibility of executive officers’ actions in such crimes after the presence of judicial authority, separation of administrative functions from those of executive officers, and sanction to absence of reminding the rights of defendants and suspects are all among the issues comprehensively addressed by those who codified the new Criminal Justice Act. In order to gain knowledge on the executive officers as well as to analyze the related data, the research method was descriptive-analytic, along with documentary one.