عنوان مقاله :
جايگاه ارشاد قضايي در بهبود دادرسي و تأثير آن بر حقوق شهروندي
پديد آورندگان :
لـله خاني، سحر دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي - گروه حقوق خصوصي، تهران، ايران , خالقيان، جواد دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرج - گروه حقوق خصوصي، كرج، ايران
كليدواژه :
ارشاد قضايي , اطاله دادرسي , عدالت قضايي , كشف حقيقت , حقوق شهروندي اسلامي
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: در نظام‌هاي حقوقي مختلف جهان، ديدگاه‌هاي متفاوتي درباره ارشاد قضايي و ميزان اثر آن در امر قضاوت ديده مي‌شود. از طرفي، مسأله ارشاد قضايي به شكل قابل توجهي به مقوله حقوق شهروندي گره خورده است. در همين راستا، پژوهش حاضر درصدد است تا جايگاه ارشاد قضايي در نظام دادرسي را از حيث تأثيرگذاري بر حوزه حقوق شهروندي مورد بررسي قرار دهد.
مواد و روش‌ها: روش مورد استفاده در اين پژوهش توصيفي ـ تحليلي است و در آن با بهره‌گيري از منابع اسنادي و كتابخانه‌اي نسبت به گردآوري اطلاعات اقدام شده است.
يافته‌ها: در طي فرايند ارشاد قضايي، حقوق طرفين دعوي به آنان نشان داده مي‌شود و راهنمايي قاضي جنبه مخيره دارد و طرفين ملزم به اطاعت امر نمي‌باشند. به علاوه، قاضي مي‌تواند بدون مخاطب قراردادن شخص معيني، به طرح دعوا، طرفين را رهنمون سازد؛ در عين اين‌كه طرف مقابل اختيار دارد كه اين امر را انجام ندهد، اما قاضي براي كشف حقيقت قضايي و انطباق آن با حقيقت عيني تلاش مي‌كند كه اين خود بخشي از فرايند دستيابي به عدالت قضايي و محقق‌شدن حقوق شهروندي است.
نتيجه‌گيري: قانونگذار اسلامي با دفاع از ارشاد قضايي، اثرات قابل توجهي بر حقوق شهروندي مي‌گذارد؛ اين‌كه با كاستن از اطاله دادرسي در جريان بررسي پرونده‌هاي قضايي، هزينه‌هاي مالي و زمان بررسي آن‌ها را به حداقل مي‌رساند و همچنين با راهنمايي طرفين دعوا، زمينه را براي برقراري عدالت قضايي تمهيد مي‌نمايد. ارشاد قضايي به كشف حقيقت و جلوگيري از تضييع حقوق شهروندان به عنوان طرفين دعوي منجر مي‌شود. همچنين با بهره‌گيري از ارشاد قضايي، اعتماد به دستگاه قضايي بيشتر مي‌شود و امنيت قضايي نيز گسترش خواهد يافت.
چكيده لاتين :
Background and Aim: In different legal systems of the world, there are different views on judicial guidance and its effect on judgment. On the other hand, the issue of judicial guidance is significantly tied to the issue of civil rights. In this regard, the present study seeks to examine the position of judicial guidance in the judicial system in terms of influencing the field of civil rights. Materials and Methods: The method used in this research is descriptive-analytical and the information has been collected by using documentary and library resources. Findings: During the judicial guidance process, the rights of the litigants are shown to them and the guidance of the judge has a detrimental aspect and the parties are not required to obey the order. In addition, the judge can guide the parties to the litigation without addressing a specific person; While the other party has the right not to do so, the judge seeks to discover the judicial truth and adapt it to the objective truth, which is part of the process of achieving judicial justice and the realization of civil rights. Conclusion: Islamic law, by defending judicial guidance, has significant effects on civil rights; that by minimizing the length of the proceedings during the examination of judicial cases, it minimizes the financial costs and the time of their examination; it also prepares the ground for judicial justice with the guidance of the litigants. Judicial guidance leads to the discovery of the truth and the prevention of the violation of citizens' rights as litigants. Also, by using judicial guidance, trust in the judiciary will be increased and judicial security will be expanded.
